پیشران‌های اقتصاد سیاسی مؤثر بر قدرت نظامی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی پردیس البرز، دانشگاه تهران، تهران ایران.

2 استادیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران، تهران ایران.

3 دانشیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران، تهران ایران.

4 استادیار دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران.

10.22034/dfsr.2023.1998939.1689

چکیده

پژوهش حاضر که باهدف تبیین و شناسایی پیشران‌های اقتصاد سیاسی اثرگذار بر قدرت نظامی جمهوری اسلامی ایران انجام‌شده، ازلحاظ هدف کاربردی و از حیث ماهیت و روش توصیفی – تحلیلی است. برای شناسایی پیشران‌های اقتصاد سیاسی از اسناد و مدارک بالادستی و منابع کتابخانه‌ای استفاده‌شده است. تجزیه‌وتحلیل داده‌های کیفی مبتنی بر روش تحلیل مضمون (نرم‌افزار اطلس‌تی. آی) است که به شناسایی بیش از 270 مضمون پایه منجر شده است. مضامین پایه پس از ترکیب و تلخیص به 64 مضمون محوری تقلیل و درنهایت 14 مقوله اصلی به‌عنوان پیشران­‌های کلیدی استخراج‌شده است. به‌منظور تبیین تأثیر پیشران‌های اقتصاد سیاسی بر قدرت نظامی ایران از روش ماتریس تأثیر متقابل و پرسشنامه میک‌مک (ماتریس 20×20) استفاده‌شده است. پاسخ‌­های جامعه آماری شامل: 37 تن از اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌های نظامی و غیرنظامی کشور که به روش غیر احتمالی هدفمند انتخاب شدند، جمع­‌آوری و مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفته است. نتایج و یافته­‌های تحقیق نشان می­دهد، اقتصاد سیاسی داخلی از اثرگذاری بیشتری بر قدرت نظامی ایران برخوردار است. ترتیب توالی اثرگذاری پیشران‌­ها عبارت‌اند از: جغرافیا و منابع استراتژیک، دولت رانتیر، مجتمع­‌های نظامی– صنعتی، ارکان قدرت سیاسی، روابط و مناسبات خارجی، استراتژی ژئوپلیتیکی، نظم وستفالی، شوک‌های نفتی، نظم آنارشیک، تجارت خارجی، دیپلماسی دفاعی، نظم لیبرال، جهانی­ شدن و تحریم‌های بین‌المللی. همچنین ابعاد قدرت نظامی متأثر از اقتصاد سیاسی به ترتیب اثرپذیری عبارت‌اند از: هزینه‌های نظامی، تجهیزات و فناوری، دیپلماسی دفاعی، نیروی انسانی، فرماندهی و مدیریت و ساختار سازمانی.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Drivers of political economy affecting the military power of the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • Massoud Mossadegh 1
  • Marjan Badiee Azandahi 2
  • Rasoul Afzali 3
  • Mohsen Moradian 4
1 PhD student of Political Geography, Alborz Campus, Tehran University, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Political Geography, University of Tehran, Tehran, Iran.
3 Associate Professor, Department of Political Geography, University of Tehran, Tehran, Iran.
4 Assistant Professor, Superme National Defense University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The current research, which was carried out with the aim of explaining and identifying the drivers of political economy affecting the military power of the Islamic Republic of Iran, is practical in terms of its purpose and descriptive-analytical in terms of its nature and method. Upstream documents and library sources have been used to identify the drivers of political economy. Qualitative data analysis based on the theme analysis method (AtlasT.I software), which led to the identification of more than 270 basic themes. After combining and summarizing, the basic themes were reduced to 64 core themes and finally 14 main categories were extracted as key drivers. In order to explain the effect of political economy drivers on Iran's military power, the method of mutual influence matrix and the Mikmaq questionnaire (20*20 matrix) have been used. The responses of the statistical population include: 37 faculty members of the military and civilian universities of the country who were selected in a non-probability purposeful way, were collected and analyzed. The results and findings of the research show that the domestic political economy has a greater effect on Iran's military power. The sequence of influence of drivers is: geography and strategic resources, rentier government, military-industrial complexes, pillars of political power, foreign relations, geopolitical strategy, Westphalian order, oil shocks, anarchic order, foreign trade, diplomacy Defense, liberal order, globalization and international sanctions. Also, the dimensions of military power affected by political economy are: military expenses, equipment and technology, defense diplomacy, manpower, command and management and organizational structure.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Domestic political economy
  • Global political economy
  • Iran's military power
آینده‌پژوهی دفاعی
دوره 8، شماره 29
شهریور 1402
صفحه 145-182

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار