سناریوهای راهبردی روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در افق 2030 میلادی

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه جامع امام حسین (ع)

2 استادیار دانشگاه جامع امام حسین (ع)

چکیده

آینده روابط جمهوری اسلامی ایران با عربستان سعودی و ابعاد احتمالی آن، موضوعی است که برای پژوهش گران و کارگزاران سیاسی دو کشور و دیگرکشورهای مؤثر در غرب آسیا بسیار مهم است. ما در این پژوهش آینده این روابط را در افق زمانی 2030 میلادی واکاوی کردیم. در این پژوهش سناریوهای محتمل در روابط دو کشور را با روش‌ آینده پژوهی تلفیقی به دست آوردیم. در پاسخ به این  سؤال که سناریوهای محتمل در روابط  ایران و عربستان در افق زمانی سال 2030 میلادی چه خواهد بود؟ به سه سناریوی برتر رسیده­ایم :"پایان تردیدها"، "آشوب سازنده"و"ایستاده بامشت"، که روابط احتمالی دو کشور را تصویر می­کنند. پیشروی فزاینده محور مقاومت (سناریوی آشوب سازنده) و یا توازن دو جبهه (سناریوی ایستاده با مشت) بالاترین احتمال را در سال 2030 میلادی خواهند داشت. این وضعیت‌های احتمالی شامل شگفتی سازها در روابط طرفین نخواهد بود. ما هم‌چنین احتمال تحقق و مطلوبیت هر سناریو و نیز نسبت سناریوها با سیاست جاری جمهوری اسلامی ایران را بررسی کردیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Strategic scenarios for relations between the Islamic Republic of Iran and Saudi Arabia on the horizon of 2030

نویسندگان [English]

  • Masoud Naderi 1
  • Hadi Tajik 2
1 PhD student in Imam Hussein University
2 Assistant Prof. in Imam Hussein University
چکیده [English]

The future of relations between the Islamic Republic of Iran with Saudi Arabia and its possible dimensions is an issue that is very important for both the analysts and the political agents of both countries and effective other countries in western Asia . in this research we analyzed the future of these relations at the 2030 s time horizon . in this research we have obtained the probable scenarios in relations between the two countries with a combination of futures . in response to this question , what would be possible scenarios in the relations between iran and saudi arabia on the horizon of 2030 ? we have reached the top three scenarios : the end of the doubts , " constructive chaos " and " stand - up " , which depicts possible relations between the two countries . The increasing advance of the resistance axis ( the manufacturer 's chaos scenario ) or two fronts - with - a - hand scenario will be the highest possible in 2030 . These scenarios do not include wild cards in the parties ' relations . we also investigated the possibility of implementation and the desirability of any scenario , as well as the scenarios with the current policy of the islamic republic of iran .

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Republic of Iran
  • Saudi Arabia
  • scenario
  • propulsion
  • Analysis of mutual effects

مراجع

  • اسدی، بیژن. (1379). ایران و خلیج‌فارس: سیاست تنش‌زدایی، گفتگوی تمدن­ها، مناسبات جدید و صلح و امنیت منطقه، فصلنامه سیاست خارجی، سال چهاردهم، شماره­ی 4، زمستان 1379.
  • اسدی، علی‌اکبر. (1397). سیاست خارجی نوین عربستان سعودی؛ پیامدها برای قدرت منطقه‌ای ایران، فصلنامه افق آینده‌پژوهی راهبردی، اردیبهشت 1397.
  • اسلاتر، ریچارد. (1389). دانشنامه آینده‌پژوهی، تهران: ترجمه مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری‌های دفاعی، جلد اول، 1389.
  • برزگر، کیهان. (1392). روابط ایران و عربستان در دوران روحانی، وبگاه دنیای اقتصاد، در دسترس از؛ https://donya-e-eqtesad.com/742066/64/ .
  • بوزان، بری. و الی ویور. (1388). مناطق و قدرت­ها: ساختار امنیت بین‌الملل، ترجمه رحمن قهرمان­پور، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  • بهاری، مجتبی. (1391). مجموعه کتابچه­های آموزشی آینده‌پژوهی: کتاب سوم: روش سناریو، تهران: انتشارات مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی.
  • پدرام، عبدالرحیم. و همکاران. (1388). آینده‌پژوهی: مفاهیم و روش­ها، تهران: انتشارات مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی، مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
  • حاتمی، محمدرضا. (1394). کار ویژه تحولات سوریه در امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، سال پنجم، شماره چهارم، زمستان 1394، صص 27-50.
  • حاجیانی، ابراهیم. (1390). معیارهای ارزیابی روش‌شناختی تکنیک­های مطالعات آینده، فصلنامه راهبرد، شماره 59، تابستان 1390.
  • حاجیانی، ابراهیم. (1391). مبانی، اصول و روش­های آینده‌پژوهی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
  • حاجیانی، ابراهیم. (1396). جزوه کلاسی دکتری مطالعات منطقه­ای دانشگاه جامع امام حسین (ع).
  • دهشیری، محمدرضا. و حسینی، سید محمدحسین. (1395). ژئوپلیتیک منطقه و روابط ایران و عربستان، فصلنامه روابط خارجی، سال هشتم، شماره اول، بهار 1395.
  • زالی، نادر. (1390). آینده‌نگاری راهبردی و سیاست­گذاری منطقه‌ای با رویکرد سناریونویسی، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال چهاردهم، شماره چهارم، زمستان 1390، شماره مسلسل 54.
  • زالی، نادر. (1391). آینده­نگاری راهبردی در برنامه‌ریزی و توسعه منطقه­ای، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  • شفیعی، صادق. و منتظر القائم، اصغر. و چلونگر، محمدعلی. (1396).واکاوی روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در دهه نخست پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، فصلنامه پژوهش‌های تاریخی، دوره جدید، سال نهم، شماره یکم، بهار 1396.
  • کوهن، ساموئل برنارد. (1387). ژئوپلیتیک نظام جهانی، ترجمه عباس کاردان، چاپ اول، تهران: انتشارات مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر.
  • ﻧﺎﻇﻤﻲ، اﻣﻴﺮ. و ﻗﺪﻳﺮی، روح­ﷲ. (1387). آینده‌نگاری از مفهوم تا اجرا، تهران: انتشارات وزارت صنایع و معادن، ﻣﺮﻛـﺰ ﺻـﻨﺎﻳﻊ ﻧﻮﻳﻦ.
  • یانگ، جان. (1384). جنگ سرد، صلح سرد: روابط آمریکا و روسیه 1941-1998، ترجمه عزت‌الله عزتی و محبوبه بیات، تهران: انتشارات قومس.

 

  • Asan, S.S. & Umut, A. (2007). Qualitative cross-impact analysis with time consideration, Technological forecasting and social change, vol.74
  • Bell, W. (2003). Foundations of Futures Studies, New Jersey: Transaction Publishers.
  • Fahey, L. & Robert M. R. (1998). Learning from the future, competitive foresight scenarios, Canada: John wiley & sons Inc.
  • Gordon, T. Rochberg, R. & Enzer, S. (2008). Research on Cross Impact Techniques with Seleted Problems in Economics, Political Science and Technology Assessment, Institute for the Future.
  • Schnaars, S. (1987). How to Develop and Use Scenarios, Long Range Planning; 20 (1): 105-114
  • Schwartz, P. (1999). The Art of Long View: Planning for the Future in the Uncertain World, New York: John Wiley and Sons.

Slaughter, R. (1995). New Thinking for New Millennium. Futures.

آینده‌پژوهی دفاعی
دوره 3، شماره 11
اسفند 1397
صفحه 7-28

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار