شناسایی و وزندهی شاخص‌های ارزیابی روش‌های آینده‌پژوهی در حوزه دفاعی با رویکرد ترکیبی دلفی فازی و تحلیل سلسله مراتبی فازی

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه مدیریت دانشگاه امام علی(ع)

چکیده

جهان معاصر سرشار از رویدادهای غیرمنتظره و عدم قطعیت­هاست. آینده‌پژوهی رویکردی است که می‌تواند ضمن رفع ابهام، امکان ایجاد شناخت بیشتر از آینده را فراهم نماید. محققین در سال‌های اخیر روش‌های متنوعی را برای آینده‌پژوهی ارائه نموده‌اند که انتخاب روش مناسب با توجه با حوزه کاربرد و شاخص‌های تأثیرگذار، تصمیمی چالشی و پیچیده خواهد بود. به‌ویژه در حوزه دفاعی با توجه به پویایی و چابکی محیط، شرایط مبهم و نامطمئن، عدم قطعیت، گستردگی متغیرهای تأثیرگذار و تنوع مأموریت‌های واگذاری، انتخاب روش آینده‌پژوهی از اهمیت و پیچیدگی بیشتری برخوردار خواهد بود. در این میان شناسایی و اولویت‌بندی شاخص‌های تأثیرگذار در این انتخاب می­تواند کارشناسان و خبرگان این حوزه را در اتخاذ تصمیمی مطلوب و ارتقای عملکرد سازمانی یاری رساند. برای این منظور در این تحقیق از دو روش دلفی فازی (Fuzzy Delphi) و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی (Fuzzy AHP) استفاده‌ می­شود. کاربست منطق فازی در کنار روش­های خبره محور (دلفی و تحلیل سلسله مراتبی) ضمن امکان اجماع نظرات خبرگان به شکلی علمی و معتبر، عدم قطعیت موجود در قضاوت‌های انسانی را نیز در نظر می­گیرد. تحقیق حاضر از منظر هدف در گروه تحقیقات کاربردی و از منظر روش در گروه تحقیقات توصیفی پیمایشی قرار دارد که با رویکردی آمیخته (کیفی و کمی) تحلیل گردیده است. در پایان 12 شاخص تأثیرگذار در ارزیابی روش‌های آینده‌پژوهی حوزه دفاعی شناسایی، وزندهی و اولویت‌بندی گردیدند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying and weighing the criteria of evaluation of future research methods in the field of defense with a hybrid approach: Fuzzy Delphi and Fuzzy AHP

نویسنده [English]

  • Farhad Hadinejad
Assistant Prof. in, Imam Ali University,
چکیده [English]

The contemporary world is full of unexpected events and uncertainties. Futures research is an approach that can eliminate ambiguities and allow for greater understanding of the future. In recent years, researchers have proposed a variety of methods for future research that the selection of the appropriate method with regard to the field of application and influential indicators will be a challenging and complex decision. Especially in the field of defense; because of: dynamics and agility of the environment, ambiguous and uncertain conditions, wide range of influencing variables and the variety of assignment missions; the choice of futures method will be more important and complex. Identification and prioritization of influential criteria can help experts in this field to make the best decision and improve organizational performance. For this purpose, in this study two methods of fuzzy Delphi and Fuzzy Analytic Hierarchy Process (FAHP) have been used. Applying fuzzy logic in addition to expert-based approaches (Delphi and hierarchical analysis) along with the consensus of experts also takes into account the uncertainties in human judgments. In the purpose dimension, present study is in the applied research group and in the method dimension, in the descriptive survey research group that has been analyzed by a mixed (qualitative and quantitative) approach. Finally, 12 criteria for evaluating defense research futures were identified, weighed and prioritized.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Futures Research
  • Fuzzy Analytic Hierarchy Process
  • Fuzzy Delphi
  • Mixed Approach

مراجع

  • آذر، عادل. و فرجی، حجت. (1389). علم مدیریت فازی، تهران: انتشارات مهربان نشر.
  • پرومیچیچ، رابرت. (1387). آینده‌پژوهی و مدیریت آینده، مترجم: عبدا... حیدری، تهران: مرکز آینده‌پژوهی و اطلاع‌رسانی.
  • جمالی چافی، حسین. (1388). آینده­پژوهی، مفاهیم و روش­ها، تهران: انتشارات مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی.
  • حاجیانی، ابراهیم. (1390)، معیارهای ارزیابی روش­شناختی تکنیک­های مطالعات آینده، فصلنامه راهبرد، 20 (59): 77-105.
  • ذوالفقاری، زینب. (1391). مدل مناسب آینده‌پژوهی در چشم­انداز ایران، پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت دولتی گرایش منابع انسانی، پردیس آموزش‌های نیمه‌حضوری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران.
  • رحمتی، مهرداد. و چهارسوقی، سید کمال. (1392). ارائه فرآیندی به‌منظور ارزیابی استراتژی‌ها با استفاده از برنامه‌ریزی سناریو، اولین همایش ملی آینده‌پژوهی، تهران، شرکت یادگار درخشان آریا.
  • طباطبائیان، سید حبیب ا... و قدیری، روح ا... (1386). متغیرهای مؤثر بر انتخاب ابعاد در یک پروژه آینده‌نگاری، فصلنامه علوم مدیریت ایران، 2 (7): 80-55.
  • عطائی، محمد. (1389). تصمیم‌گیری چندمعیاره فازی، چاپ اول، شاهرود: انتشارات دانشگاه صنعتی شاهرود.
  • مرکز مطالعات فرهنگستان علوم. (1393). درآمدی بر آینده‌پژوهی، گروه مطالعات آینده‌نگری علم و فناوری، ناشر: پارس ضیاء، ناشر همکار: انتشارات علم آفرین.
  • ملکی‌فر، عقیل. (1392). الفبای آینده‌پژوهی: علم و هنر کشف آینده و شکل بخشیدن به دنیای مطلوب، تهران: انتشارات کرانه علم.
  • منتظر، غلامعلی. و جعفری، نیلوفر. (1387). استفاده از روش دلفی فازی برای تعیین سیاستهای مالیاتی کشور، فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه پایدار (پژوهش‌های اقتصادی)، 8 (1): 114-91.
  • مینایی، حسین. و هادی‌نژاد، فرهاد. (1397). پیشران­های اصلی و کلیدی دیپلماسی دفاعی جمهوری اسلامی ایران و عربستان در منطقه غرب آسیا، فصلنامه سیاست دفاعی، 26 (104): 28-9.
  • مینایی، حسین. و هادی‌نژاد، فرهاد. (1397). روند پژوهی تهدیدهای آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه علمی پژوهشی آینده‌پژوهی دفاعی، 3 (8): 28-7.
  • هادی‌نژاد، فرهاد. و مینایی، حسین. (1397). آینده نگاری با رویکرد مدلسازی در طراحی تسلیحات نظامی، فصلنامه علمی مطالعات بین رشته­ای دانش راهبردی، 9 (36): 292-267.
    • Al-Shalabi, M. A., Mansor, S. B., Ahmed, N. B., & Shiriff, R. (2006, October). GIS based multicriteria approaches to housing site suitability assessment. In XXIII FIG congress, shaping the change, Munich, Germany, October (pp. 8-13).
    • Amanatidou, E., & Guy, K. (2008). Interpreting foresight process impacts: Steps towards the development of a framework conceptualising the dynamics of ‘foresight systems’. Technological Forecasting and Social Change, 75(4), 539-557.
    • Bell, W. (2008). Foundations of futures studies: History, purposes and knowledge (4 Edition). New Brunswick, NJ: Transaction.
    • Boswell, C. & Cannon, Sh. (2012). Introduction to nursing research. 3rd Edition. Burlington, MA: Jones & Bartlett Publishers.
    • Chang, D. Y. (1996). Applications of the extent analysis method on fuzzy AHP. European journal of operational research, 95(3), 649-655..
    • Dator, J. A. (Ed.). (2002). Advancing futures: Futures studies in higher education. Greenwood Publishing Group.
    • Georghiou, L., & Keenan, M. (2006). Evaluation of national foresight activities: Assessing rationale, process and impact. Technological Forecasting and Social Change, 73(7), 761-777..
    • Glenn, J.C. & Gordon, T. (2009). Futures research methodology (Version 3). Washington, DC: The Millennium Project.
    • Hejazi, A. (2011). Developing Frameworks for New Theories in Futures Studies. In WFS' annual conference proceeding: World Future Volume" through (p. 81).
    • Hsu, Y. L., Lee, C. H., & Kreng, V. B. (2010). The application of Fuzzy Delphi Method and Fuzzy AHP in lubricant regenerative technology selection. Expert Systems with Applications, 37(1), 419-425.
    • Ishikawa, A., Amagasa, M., Shiga, T., Tomizawa, G., Tatsuta, R., & Mieno, H. (1993). The max-min Delphi method and fuzzy Delphi method via fuzzy integration. Fuzzy sets and systems, 55(3), 241-253.
    • Johnston, R. (2012). Developing the capacity to assess the impact of foresight. Foresight-The journal of future studies, strategic thinking and policy, 14(1), 56-68.
    • Martin, B. R. (1995). Foresight in science and technology. Technology analysis & strategic management, 7(2), 139-168.
    • Ocampo, L., Ebisa, J. A., Ombe, J., & Escoto, M. G. (2018). Sustainable ecotourism indicators with fuzzy Delphi method–A Philippine perspective. Ecological indicators, 93, 874-888.
    • Popper, R. (2008). How are foresight methods selected?. Foresight-The journal of future studies, strategic thinking and policy, 10(6), 62-89.
    • Saaty, T.L. (1980). The Analytical Hierarchy Process. McGraw-Hill, New York.
    • Sheate, W., Zampanetti, T., Bennett, S., & Rogeli, M. (2007). EEA research Foresight for Environment and Sustainability. Framework Contract No. EEA/AIR/04/007. European Environment Agency: Copenhagen.
    • Van der Helm, R. (2005). The future according to Frederik Lodewijk Polak: finding the roots of contemporary futures studies. Futures, 37(6), 505-519.
    • Zimmermann, A. (2005). Fuzzy set theory and it’s applications fourth Edition, Springer, New York.

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار