آینده‌نگاری راهبردی فناوری‌های دفاعی در حوزه پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در افق 1420

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری آینده‌پژوهی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) قزوین

2 دانشیار دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین

3 استادیار دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا

4 دانشیار دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) قزوین

5 استادیار دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) قزوین

چکیده

این مقاله باهدف تحلیل و واکاوی مبانی، مفاهیم، تعاریف و الگو­های آینده­نگاری و آینده­نگاری راهبردی ارائه‌شده توسط صاحب­نظران سعی دارد ابعاد، مؤلفه‌ها و گویه­های کلیدی را استخراج کرده و در نهایت گام­های آینده‌نگاری راهبردی فناوری در حوزه پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران را معرفی نماید. جهت تجزیه‌وتحلیل، ابتدا با انجام مطالعات اسنادی (25 سند) اطلاعات اولیه جمع­آوری شد، سپس با استفاده از فرامطالعه (فراترکیب)، مؤلفه‌ها و گویه­های تحقیق را مشخص کردیم، و درنهایت با ارائه پرسش­نامه به جامعه نمونه به تعداد 68 نفر با استفاده از روش­های آمار توصیفی و استنباطی و آزمون یافته­ها، نتایج زیر منتج گردید.
پنج مرحله به همراه مؤلفه‌ها و گام­های مربوط جهت آینده‌نگاری راهبردی فناوری­های دفاعی پدافند هوایی تعیین شد: مرحله پیش‌آینده‌نگاری شامل مؤلفه‌های مطالعه سازمان­های رقیب و دشمن (سه گام)، مطالعه سازمان­های بالادستی و همتراز (دو گام)، مطالعه سازمان (سه گام) و بررسی وضعیت موجود (پنج گام). مرحله تعیین ورودی­ها شامل مؤلفه‌های تعیین هدف یا اهداف (چهار گام)، مشخص کردن بازیگران یا ذی‌نفعان (پنج گام)، تعیین قلمرو زمانی و مکانی (چهار گام) و جمع­آوری داده­ها (چهار گام). مرحله آینده‌نگاری شامل مؤلفه‌های تجزیه ‌و تحلیل (سه گام)، تفسیر (دو گام)، وضعیت مطلوب (دو گام) و چشم­انداز (چهار گام).  مرحله خروجی شامل مؤلفه‌های آماده­سازی برای تصمیم­گیری (سه گام) و ارزیابی و تصمیم­گیری (چهار گام). و مرحله تدوین راهبردها شامل مؤلفه‌های توسعه راهبردی یا مدیریت راهبردی فناوری (پنج گام) و پیاده‌سازی و اجرا(پنج گام).

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Strategic foresight for defensive technologies in the field of Army Air Defense of the Islamic Republic of Iran on 1420 horizon

نویسندگان [English]

  • Ebrahim Ijabi 1
  • Farhad Dervishi she talani 2
  • Hosein Minaie 3
  • Safar Fazli 4
  • Ainolah Keshavarz 5
1 PhD in Future Studies of Imam Khomeini International University
2 Associate Prof. of Imam Khomeini International University
3 Assistant Prof. in AJA Command and Staff University
4 Associate Prof. of Imam Khomeini International University
5 Assistant Prof. of Imam Khomeini International University
چکیده [English]

This paper aims to review and analyze the foundations, concepts, definitions and models of foresight and strategic foresight provided by experts, in order to extract the dimensions, components and key items and finally intreduce steps of strategic foresight for defensive technology in the field of army air defense of the Islamic Republic of Iran. In order to analyze, the initial data was collected by documentary studies (25 documents), then using Meta-Study(Meta-Synthesis), we determined the dimensions, components and items of the research. Finally, 68 people were asked to complete the questionnaire. Using descriptive and inferential statistics, the following results were obtained.
Five stages with the relevant components and steps for defensive technologies strategic foresight of air defense were determined: The pre-foresight stage includes the components of the study of competitor and enemy organizations (3 steps), the study of upstream and par organizations (2 steps), survey of the Organization (3 steps) and reviewing the existing situation (5 steps). The determination of inputs stage includes components of target designation (4 steps), specifying stakeholders (5 steps), setting the Territory (4 steps) and data collection (4 steps). The foresight stage includes components of analysis (3 steps), interpretation (step 2), favorable condition (step 2) and vision (4 steps). The Output stage includes components of preparation for decision making (3 steps) and assessment & decision making (4 steps). And The Strategy formulation stage includes components of strategic development or strategic technology management (5 steps) and implementation & execution (5 steps).

کلیدواژه‌ها [English]

  • foresight
  • strategic foresight
  • air defense
  • technology

مراجع

  • ایجابی، ابراهیم.، عیوضی، محمدرحیم.، شیروانی ناغانی، مسلم.، رضایی، ایمان. (1396). مطالعه تطبیقی تعاریف متکثر از مفهوم میان‌رشته‌ای آینده‌نگاری راهبردی. فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات بین­رشته­ای دانش راهبردی، 7 (29): 194-171.
  • تسلیمی­کار، بهروز. (1396). به‌کارگیری رادار کاوش در جهت ارتقاء عملکرد شبکه یکپارچه پدافند هوایی در محیط جنگ­های آینده. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش.
  • حسنی، جهان‌بخش. (1386). راهبردها و روش‌های اعمال پدافند غیرعامل در سطح نیروهای مسلح (نمونه موردی نهاجا) در برابر تهدیدهای قدرت‌های برتر و ارائه‌ی پیشنهاد مناسب. رساله دکتری مدیریت راهبردی، دانشگاه دفاع ملی.
  • رحیم­پور، نیاکان.، نیلی­پورطباطبایی، اکبر. و خیام­باشی، بیژن. (1392). طراحی مدل آینده­نگاری فناوری در سازمان­های با فناوری برتر مطالعه موردی: صنایع هوایی. اولین همایش ملی آینده­پژوهی، تهران: شرکت یادگار درخشان آریا.
  • شاه­منصوری، سمیرا.، نوروزی، ناصر. و گوهریان اصفهانی، آرش. (1391). ارائه چارچوب تلفیقی جهت آینده‌نگاری استراتژیک، دومین کنفرانس بین‌المللی و ششمین کنفرانس ملی مدیریت فناوری. تهران: انجمن مدیریت فناوری ایران.
  • شیروانی­ناغانی، مسلم.، فضلی، صفر. و کشاورزترک، عین­الله. (1397). ارائه یک مدل فرایندی برای آینده­نگاری راهبردی در شرکت­های ایرانی. فصل­نامه مدیریت بازرگانی، دانشگاه تهران، 10 (2): 349-370.
  • عباسی­شاهکوه، کلثوم.، سلطانی دلگشا، محمد.، واحدیان، افسانه. و عبدالهی، علی. (1387). ارائه چارچوب فرآیندی برای آینده‌نگاری مبتنی بر روش فراترکیبی.  فصل­نامه علوم مدیریت ایران، 3 (11): 72-45.
  • قربانی، سعید. (1392). طراحی الگو تأثیرگذاری آینده‌نگاری بر سیاست­گذاری علم، فناوری و نوآوری در سطح ملی (مطالعه موردی جمهوری اسلامی ایران). رساله دکترا، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره).
  • ملک، علی. (1394). امکان­سنجی راه­های کاهش خطر تهدیدهای هوافضایی نیروهای فرا منطقه‌ای در سامانه موشکی هاگ. پایان­نامه کارشناسی ارشد مدیریت دفاعی، دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش.
  • منطقی، مصطفی. (1391). رویکرد در سیستم­های تسلیحاتی و بررسی فاکتورهای عملیاتی در آن‌ها، تهران: مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعیوزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، ص9-10.
  • موسوی، سیدعبدالرحیم. و سپهری، محمد. (1397). راهبردهای پدافند غیرعامل الکترونیک راداری در برابر تهدیدات آتی حساسه­های اطلاعات الکترونیکی دشمن در افق چشم­انداز 1404. فصل­نامه آینده­پژوهی دفاعی، 2 (5): 25-7.
  • نظری­زاده، فرهاد. (1385). نسل چهارم آینده‌نگاری فناوری. همایش آینده‌پژوهی، فناوری و چشم­انداز توسعه، تهران.
  • نوروزی، داریوش. (1396). ویژگی‌های سامانه‌ها و تجهیزات کشف و مراقبت راداری موردنیاز پدافند هوا فضایی کشور ج.ا.ا برای مقابله با تهدیدات آینده. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا.

 

  • Amsteus, M. (2011). Managerial Foresight and Firm Performance, doctoral dissertation. School of business and economics. Linnaeus University Press.
  • Andersen, P. D., & Rasmussen, B. (2014). Introduction to foresight and foresight processes in practice: Note for the PhD course Strategic Foresight in Engineering.‏
  • Ausadamongkol, K., & Loveridge, D. (2001). Shaping Thailand's IT future through technology foresight. Foresight-The journal of future studies, strategic thinking and policy, 3(5), 467-473.‏
  • Becker, P. (2002). Corporate foresight in Europe: a first overview working paper European Commission. European Commission, Brussels, 31.‏
  • Darkow, I. L. (2015). The involvement of middle management in strategy development—Development and implementation of a foresight-based approach. Technological Forecasting and Social Change, 101, 10-24.‏
  • De Miranda Santo, M., Coelho, G. M., dos Santos, D. M., & Fellows Filho, L. (2006). Text mining as a valuable tool in foresight exercises: A study on nanotechnology. Technological Forecasting and Social Change, 73(8), 1013-1027.‏
  • Durst, C., Durst, M., Kolonko, T., Neef, A., & Greif, F. (2015). A holistic approach to strategic foresight: A foresight support system for the German Federal Armed Forces. Technological Forecasting and Social Change, 97, 91-104.‏
  • Echevarria, A. J. (2014). After Afghanistan: Lessons for NATO's Future Wars. The RUSI Journal, 159(3), 20-23.‏
  • Ejdys, J., Nazarko, J., Nazarko, Ł., & Halicka, K. (2015). Foresight application for transport sector.‏
  • Georghiou, L., & Keenan, M. (2006). Evaluation of national foresight activities: Assessing rationale, process and impact. Technological Forecasting and Social Change, 73(7), 761-777.‏
  • Godet, M., & Durance, P. (2011). Strategic foresight for corporate and regional development. Strategic foresight for corporate and regional development, 17.‏
  • Gould, S. (2008). Creating alternative community futures: A community futures tragedy. University of the Sunshine Coast, Sippy Downs (Queensland), 222.‏
  • Heiko, A., Vennemann, C. R., & Darkow, I. L. (2010). Corporate foresight and innovation management: A portfolio-approach in evaluating organizational development. Futures, 42(4), 380-393.‏
  • Hines, A., & Bishop, P. C. (2013). Framework foresight: Exploring futures the Houston way. Futures, 51, 31-49.‏
  • Horton, A. (1999). A simple guide to sucessful foresight. Foresight-The journal of future studies, strategic thinking and policy, 1(1), 5-9.‏
  • Ian Miles, C. R. I. C. (2002). Appraisal of alternative methods and procedures for producing Regional Foresight.
  • Juech, C., Michelson, E. S., Miles, I., & Saritas, O. (2012). The depth of the horizon: searching, scanning and widening horizons. Foresight.‏
  • Keller, J., Markmann, C., & Heiko, A. (2015). Foresight support systems to facilitate regional innovations: A conceptualization case for a German logistics cluster. Technological Forecasting and Social Change, 97, 15-28.‏
  • Kuosa, T. (2011). Different approaches of pattern management and strategic intelligence. Technological Forecasting and Social Change, 78(3), 458-467.‏
  • Kuosa, T. (2016). The evolution of strategic foresight: navigating public policy making. Routledge.‏
  • Martin, B. R. (1995). Foresight in science and technology. Technology analysis & strategic management, 7(2), 139-168.‏
  • Miles, I. (2012). Dynamic foresight evaluation. Foresight-The journal of future studies, strategic thinking and policy, 14(1), 69-81.‏
  • Miles, I., Harper, J. C., Georghiou, L., Keenan, M., & Popper, R. (2008). The many faces of foresight. The handbook of technology foresight: Concepts and practice, 3-23.‏
  • Miles, Ian. & Michael, K. (2002). FOREN Work Package 2, IPTS, Sevile: (Spain).
  • Miles, Ian. (2004). Three Worlds of Foresight New Technology Foresight, Forecasting & Assessment Methods Seminar. Seville, (13-14MAY 2004).
  • Öner, M. A. (2010). On theory building in Foresight and Futures Studies: A discussion note. Futures, 42(9), 1019-1030.‏
  • Paliokaite, A. (2012). The relationship between organisational foresight and product innovation in small and medium sized enterprises. 8th International Ph. D. School on National Systems of Innovation and Economic Development.‏
  • Peter, M. K., & Jarratt, D. G. (2015). The practice of foresight in long-term planning. Technological Forecasting and Social Change, 101, 49-61.‏
  • Popper, R. (2008). Futures of the ICT environments and applications on the Nordic level, Slides.
  • Reger, G. (2001). Technology foresight in companies: from an indicator to a network and process perspective. Technology Analysis & Strategic Management, 13(4), 533-553.‏
  • Rohrbeck, R. (2011). Corporate Foresight, Contributions to Management Science, Springer-Verlag Berlin Heidelberg.
  • Rohrbeck, R., & Gemünden, H. G. (2011). Corporate foresight: Its three roles in enhancing the innovation capacity of a firm. Technological Forecasting and Social Change, 78(2), 231-243.‏
  • Ruff, F. (2006). Corporate foresight: integrating the future business environment into innovation and strategy. International Journal of Technology Management, 34(3-4), 278-295.‏
  • Sandelowski, M., Barroso, J., & Voils, C. I. (2007). Using qualitative metasummary to synthesize qualitative and quantitative descriptive findings. Research in nursing & health, 30(1), 99-111.‏
  • Saritas, O., Taymaz, E., & Tumer, T. (2007). Vision 2023: Turkey's national Technology Foresight Program: A contextualist analysis and discussion. Technological Forecasting and Social Change, 74(8), 1374-1393.‏
  • Unido. (2005). Unido Technology Foresight Manual, Vol.1 Vienna: Vienna International Center.
  • Viera, A. J., & Garrett, J. M. (2005). Understanding interobserver agreement: the kappa statistic. Fam med, 37(5), 360-363.‏

Voros, J. (2003). A generic foresight process framework. foresight.‏

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار