مدل سازی نرم تصویر ارتش آینده بر اساس رویکرد ساختاری تفسیری

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری مدیریت دولتی پردیس البرز دانشگاه تهران و عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری

2 استاد گروه مدیریت دولتی (خط‌مشی‌گذاری)، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران

3 دانشیار گروه مدیریت علوم راهبردی، دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش جمهوری اسلامی ایران

4 دانشیار گروه مدیریت دولتی (رفتار سازمانی) دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران

چکیده

هدف از این پژوهش مدل سازی نرم تصویر ارتش آینده بر اساس رویکرد ساختاری تفسیری ، در راستای ایجاد تصویر بصیرت بخش بوده ، به‌گونه‌ای که آگاهی و شناخت از آن، در تدوین برنامه‌ها، استراتژی‌های سازمان و امکان استفاده اثربخش‌تر از همه ظرفیت‌های ملی برای دفاع اثربخش در آینده، را فراهم آورد. این پژوهش، بنیادی بوده، رویکرد آمیخته اکتشافی دارد ؛ از روش تحلیل تم و روش تحقیق موضوعی در قرآن، در بخش کیفی و از روش مدلسازی ساختاری تفسیری در بخش کمی استفاده شد. برای شناسایی  تم­ها و مفاهیم مرتبط با ارتش آینده در قرآن مجید، تفاسیر المیزان و نور موردبررسی قرار گرفت و سپس مضامین اصلی مرتبط با آن استخراج و کدگذاری گردید. از آراء کدگذاران مستقل و گروهی از خبرگان بهره گرفته شد. 14 مضمون فراگیر احصا شده در بخش کیفی با مدل­سازی ساختاری تفسیری  در چهار سطح بر اساس تحلیل نظرات 22 نفر از خبرگان دفاعی قرار گرفتند که بیشترین تاثیر را سطوح سوم و چهارم در تصویرپردازی دارند. بر اساس نتایج این پژوهش متغیرهای سطح اول، به منزله متغیرهای وابسته، متغیرهای سطح دوم به­مثابه متغیرهای پیوندی و متغیرهای سطح سوم و چهارم به­منزله متغیرمستقل و کلیدی نقش ایفا می کنند. در همین امتداد نتیجه این پژوهش، می­تواند زمینه­ساز درک و ایجاد بهترین تصویر برای ارتش شایسته در هر زمان و هر مکان مقتضی باشد. به همین جهت شایسته است بر حسب مقتضیات در هر زمان، این تصویر بازسازی و بازپردازی شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Soft Modeling of the image of Future Army Based on Interpretative Structural Approach

نویسندگان [English]

  • Abdollah Vosoughi 1
  • Aliasgar Pourezzat 2
  • Davood Agha-Mohammadi 3
  • Mojtaba Amiry 4
1 Ph.D. in Public Administration, Tehran University (Alborz Campus), Faculty of Shahid Sattari University
2 Professor of Public Administration, Faculty of Management, Tehran University
3 Faculty member of AJA University of Command and Staff
4 Associate Professor, Faculty of Management, Tehran University)
چکیده [English]

The purpose of this research is soft modeling of the image of future army based on an interpretive structural approach in order to create an insightful picture, in such a way that awareness and recognition of it in the formulation of programs, organization strategies and the possibility of more effective use of national capacities for effective defense in the future provided. This research is fundamental and has an exploratory mixed approach; the theme analysis method and the thematic research methodology in the Holy Qur’an were used in the qualitative part and Structural Interpretation Modeling Method was used in the quantitative part. In order to identify the themes and concepts related to the future army in the Holy Quran, the interpretations of al-Mizan and Noor were examined and then the main themes related to it were extracted and coded. The views of independent coders and a group of experts were used. The 14 themes covered in the qualitative section with interpretive structural modeling in four levels were based on the analysis of the views of 22 defense experts, which had the most impact on the third and fourth levels of imaging. Based on the results of this study, first-level variables, as dependent variables, second-level variables, as interlaced variables and variables in the third and fourth levels, play a role as the independent and key variable. In the same way, the result of this research can be the basis for understanding and creating the best image for a competent army at anytime and anywhere. Therefore, it is desirable to rebuild and reprocess the image at any time.

کلیدواژه‌ها [English]

  • soft modeling
  • image
  • future Army
  • احمدوند، على‌محمد. احمدى‌مقدم، اسماعیل. و بختیاری، حسن. (1388). طراحى الگوى توانمندسازى فرماندهان و مدیران ناجا، فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامی، سال چهارم، شمارة دوم، 139-161.
  • اخگر، علی اکبر. و بابایی موسی، حامد. (1395). مؤلفه‌ها و شاخص‌های تأثیرگذار منابع غیرسازمانی در توسعه نیروی دریایی راهبردی، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال 13، شماره 63، ص 28-5.
  • آذر، عادل. خسروانی، فرزانه. و جلالی، رضا. (1395). تحقیق در عملیات نرم، تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
  • آذر، عادل. و بیات، کریم. (1387). طراحی مدل فرآیندمحوری کسب و کار با رویکرد مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM)، نشریه مدیریت فناوری اطلاعات، دوره 1، شماره 1، صص 18-3.
  • آذرپی، بهمن. (1385). جنگ‌های آینده، مجله علوم و فنون نظامی، دوره 3، شماره 5، صص 114-126.
  • اسفندیاری‌صفا، خسرو. و دهقان، حبیب‌الله. (1394). الگوی فرماندهی مطلوب از منظر فرمانده کل قوا حضرت آیت‌الله‌العظمی امام خامنه‌ای. فصلنامه مدیریت نظامی. 59: 87-105.
  • آشتیانی، محمدرضا. (1390). تبیین مؤلفه‌های نظری عوامل غیرفیزیکی تأثیرگذار بر توان رزمی نیروهای نظامی، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال نهم، شماره 32، ص 109-69.
  • افجه­ای، سید علی اکبر. دهقانان، حامد. خاشعی ورنامحواستی، وحید. و هاشمی، سید محمود. (1395). طراحی مدل تصویرسازی سازمانی دانشگاه­ها و موسسات آموزش عالی با رویکرد ساختاری تفسیری (مورد مطالعه دانشگاه علامه طباطبایی)، فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی، سال دهم، شماره ۳۵، صص ۲۲۶ -۲۵۶.
  • باقری دولت‌آبادی، علی. (1392). نقش عنصر بازدارندگی در راهبرد نظامی ایران، مجله سیاسیت دفاعی، سال 22، شماره 85، 87-37.
  • بنیادی نایینی، علی. و تشکری، محمود. (1391). طراحى الگوی شایستگی‌های مدیران و فرماندهان ناجا از دیدگاه امام خمینى (ره) و مقام معظم رهبرى (مد ظله العالى)، فصلنامه نظارت و بازرسى، سال ششم، شماره 19، 29-7.
  • بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله‌العالی) در دیدار جمعی از فرماندهان و پرسنل ارتش در تاریخ 05/07/1374.
  • بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله‌العالی) در دیدار جمعی از نخبگان علمی کشور در تاریخ 06/08/1388.
  • بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله‌العالی) در دیدار نوروزی فرماندهان ارشد نیروهای مسلح با رهبر انقلاب، 22/01/95.
  • بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله‌العالی) در مراسم بیعت طلاب و روحانیون در 22/03/1368.
  • بی‌نام. (1387). میزگزد آینده بسیج و بسیج آینده، فصلنامه بسیج، سال یازدهم، شماره 38، صص 46-8.
  • پور عزت، علی‌اصغر. (1382). تصویرپردازی از آینده؛ استراتژی اقدام در سیستم‌های اجتماعی، تهران: انتشرات سمت (سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها).
  • پور عزت، علی‌اصغر. (1383). تصویرپردازی از آینده، برای وحدت‌آفرینی برمدار شهر عدل، بیداری اسلامی چشم انداز آینده و هدایت آن، الصحوه الاسلامیه (افاقها المستقبله و ترشیدها)، ایران، 19-17 اردیبهشت.
  • پور عزت، علی‌اصغر. (1389). مدیریت راهبردی عصرمدار؛ رویکردی آینده‌پژوهانه به منافع عمومی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
  • حیدری، کیومرث. و عبدی، فریدون. (1391). جنگ‌های آینده و مشخصات آن با تحلیلی بر دیدگاه برخی صاحب نظران نظامی غرب، مجله مدیریت نظامی، دوره 12، شماره 48، صص 75-43.
  • خاکی، غلامرضا. (1392). روش تحقیق: با رویکرد پایان‌نامه‌نویسی. تهران: انتشارات بازتاب.
  • خسروی، مرتضی. (1389). طرح کلی نظریه امنیت در قرآن، فصلنامه بصیرت و تربیت اسلامی، سال هفتم، شماره 15، ص 108-95.
  • خودسیانی، مصطفی. و خان احمدی، اسماعیل. (1392). بررسی نقش روحیه در دفاع مقدس و جنگ آینده، فصلنامه راهبرد دفاعی، دوره 11، شماره 42، صص 110 -67.
  • خورشیدی، عباس. (1381)، مفاهیم قدرت و اقتدار ملی و بازشناسی قانونمندی‌ها، پی آمدها و ابعاد اقتدار ملی، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، زمستان و بهار - شماره 11 و 12، صص 17-3.
  • رشیدزاده، فتح­اله. عاشوری، ذبیح­الله. و شهرام‌فر، جعفر. (1390). الگوی راهبردی تحکیم و توسعه­ی اقتدار دفاعی امنیتی جمهوری اسلامی ایران، مطالعات دفاعی استراتژیک، شماره 46، صص 142-121.
  • رضاییان، علی. گنجعلی، اسدالله. و کریمی، محمدرضا. (1386). نظریه تصویر و کاربرد آن در تصمیم‌گیری فردی سازمانی، اندیشه مدیریت، شماره 1، ص 7.
  • ریاضی، وحید. (1393). عوامل موثر بر سازماندهی سازمان‌های نظامی، فصلنامه دانش راهبردی، سال چهارم، شماره 14، صص 142-119.
  • زهدی، یعقوب. و کلانتری، فتح‌اله. (1395). واکاوی پارادایم‌های جنگ آینده، تهران: مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی.
  • شکوهی، حسین. قادر رحمتی، کرامت. و کیان طاهری، علی‌رضا. (1391). تعیین عوامل برترساز ارتقای توان رزمی در مقابله با تهدیدات ناهمگون، فصلنامه دفاع ملّی نشریه علمی دانشکده دفاع ملّی دانشگاه عالی دفاع ملّی، سال اول، شماره 2، ص 65-64.
  • صفوی، سیدیحیی. و ذوالفقاری، مهدی. (1391). اشکال و اصول مختلف جنگ در نبردهای آینده، فصلنامه دفاع ملّی نشریه علمی دانشکده دفاع ملّی دانشگاه عالی دفاع ملّی، سال اول، شماره 2، ص 82-37.
  • طاهری، علی. (1395). مختصات الگوی تهدیدات صحنه نبردهای آینده در سال 1404 با استفاده از روش نظریه داده بنیاد، فصلنامه آینده پژوهی دفاعی، دوره 1، شماره 1، ص 109-127.
  • طاهری‌دمنه، محسن. پورعزت، علی اصغر. و ذوالفقارزاده، محمدمهدی. (1394). تاملی در مفهوم تصاویر آینده به مثابه ساخت هویت اجتماعی. مجله مطالعات ملی، دوره 16، شماره 64، صص 76-61.
  • ظریف‌منش، حسین. (1387). جهاد اسلامی رویکرد برتر ساز در جنگ‌های آینده، ماهنامه نگرش راهبردی، شماره 89 و 90، صص 9-46.
  • عابدی جعفری، حسن. تسلیمی، محمد سعید. فقیهی، ابوالحسن. و شیخ زاده، محمد. (1390). تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روش ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی، اندیشه مدیریت راهبردی، سال پنجم، شماره دوم، شماره پیاپی 10، صص 151-198.
  • عصاریان نژاد، حسین. و قرایی آشتیانی، محمدرضا. (1391). سامانه آمادی دفاع همه جانبه در منازعات آینده، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، شماره 50.
  • فرجام، هادی. و نظامی‌پور، قدیر. (1388). طراحی الگوی راهبردی صنایع دفاعی مطلوب در افق چشم انداز 1404 ج. ا. ا، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، شماره 38.
  • فرهادی، علی. و صادقی، امیر. (1395). الزامات توسعه منابع انسانی سازمان‌های نظامی در افق 1410 و تأثیر آن بر توسعه دفاعی، مجله آینده‌پژوهی دفاعی، دوره 1، شماره 3، ص 35-62.
  • فیروزجائیان، علی اصغر. فیروزجائیان، مجتبی. هاشمی پطرودی، سید حمید.  و غلامرضا زاده، فاطمه. (1392). کاربرد تکنیک مدلسازی ساختاری تفسیری (ISM) در مطالعات گردشگری، سال دوم، شماره 6، ص 159-129.
  • قاسمی، بهنام. و نگهدار، الهام. (1392). چرخه راهبردی و الزامات سیستم دفاعی جمهوری اسلامی ایران. مجله سیاست دفاعی، شماره 85،‎ صص 1-23.
  • قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
  • قرآن حکیم.
  • کلانتری، فتح­ا... (1395). تدوین راهبردهای خرد و کلان جنگ احتمالی آینده با تأکید بر اجرای جنگ ترکیبی (هیبریدی)، نخستین همایش جنگ ترکیبی، مفاهیم، رویکردها و الزامات، دانشگاه فرماندهی وستاد ارتش.
  • کاظمی، احمد. عابدی، حسین. و رشیدزاده، فتح الله. (1390). منش فرماندهی، تهران: انتشارات دانشگاه امام علی (ع).
  • کاوه جبلی، علیرضا. و حسینی، حسین. (1389). جنگ شناسی: مفاهیم و نظریه‌ها، تهران، دانشگاه جامع امام حسین (ع).
  • کریمی، حمید. (1391). الگوی بازدارندگی همه جانبه، رساله دکتری دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشکده مدیریت راهبردی.
  • گودرزی، غلامرضا. و ذوالفقارزاده، محمدمهدی. (1387). تصویرپردازی از مدیران آینده: به‌سوی الگوی قرآنی، اندیشه مدیریت، سال دوم، شماره اول، بهار و تابستان، صص 41-73.
  • لسانی فشارکی، محمدعلی. و مرادی زنجانی. (1391). روش تحقیق موضوعی در قرآن کریم، قم: انتشارات موسسه بوستان کتاب (مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم).
  • متقی، ابراهیم. (1388). نقش فناوری و نیروی انسانی در جنگ‌های منطقه‌ای آمریکا تا دهه 2010، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال هفتم، شماره 25، ص 84-57.
  • مجردی، سعید. حاجی سالم، غفار. و اسحاقی، جمشید. (1392). تحلیل میزان و ترکیب اعتبارات بخش دفاع بر مبنای شاخص جهانی نظامی‌گری و شاخص نیاز دفاعی، راهبرد دفاعی، سال  11, شماره 41، ص 32-1.
  • محرابی، غلامرضا. (1393). جلسه خبرگی معاونت اطلاعات و امنیت ستاد کل نیروهای مسلح.
  • محمدی، اردشیر. پرتوی، محمدتقی. و خرازیان، پیمان. (1391). بررسی چالش‌های دفاع هوایی و تاثیر آن بر دفاع همه جانبه هوایی آجا در جنگ‌های آینده، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، شماره 50.
  • محمدی‌نجم، سیدحسین. (1389). جنگ شناختی، تهران: انتشارات مرکز مطالعات دفاعی و امنیت ملی دانشگاه امام حسین (ع).
  • مرادیان، محسن. و صادقی گوغری، سعید. (1392). آینده‌پژوهی تهدیدات نظامی آمریکا علیه ج.ا.ایران، فصلنامه علمی- پژوهشی امنیت پژوهی، شماره 43، صص 171-145.
  • مصطفوی، سیدرضا. و آشتیانی، محمدرضا. (1392). راهبردهای بهره‌گیری از نیروهای مردمی در تامین نیازمندی‌های انسانی بخش دفاع، فصلنامه راهبرد دفاعی، 11(42)، صص 1-30.
  • مکنزی، کنت. (1385). چشم‌انداز مشترک ارتش آمریکا در افق 2020، ترجمه عبدالمجید حیدری و محمد تمنایی، تهران.
  • نقی پورفر، ولی الله. و افضلی، علی‌رضا. (1387). تصویرپردازی از ویژگی‌های آینده موعود: به سوی الگوی قرآنی، اندیشه مدیریت راهبردی، صص 40-5.
  • نوذری، فضل‌اله. (1392). دکترین نبرد زمینی در محیط جنگ ناهمتراز با رویکرد دفاع همه جانبه، مجله سیاست دفاعی، سال بیست و دوم، شماره 85، صص 136-89.

 

  • · Ahrari, E. (2010). Transformation of America's Military and Asymmetric War, Comparative Strategy, 29: 223-244.
  • · Bell, W. (2008). Foundations of futures studies, values, objectivity, and the good society. volume 2. Transaction publishers. Publishers
  • · Cohen, R. & Havlin, S. (2010). Complex networks: structure, robustness and function: Cambridge University Press.
  • · Cudworth, E. & Hobden, S. (2010). Anarchy and anarchism: towards a theory of complex international systems, Millennium-Journal of International Studies, 39 (2): 399-416.
  • · Dator, J. (2002). Introduction: The Future Lies Behind-Thirty years of teaching futures studies, in: J. Dator (Ed.), Advancing Futures, Praeger, Westport CT, PP 1–30.
  • · House of Commons Defence Committee. (2014). Future Army 2020, Ninth Report of Session 2013–14, Report, together with formal minutes and oral evidence, London.
  • · Johnson, R.A. (2014). Predicting Future War, Parameters, 44 (1): 65-76.
  • · Leedom, D.K. (2004). The analytic representation of sensemaking and knowledge management within a military C2 organization. EVIDENCE BASED RESEARCH INC VIENNA VA.
  • · Mulej, M. & Tilebein, M. (2006). A complex adaptive systems approach to efficiency and innovation. Kybernetes, 35 (7/ 8): 1087-1099.
  • · Scales. J. & ROBERT. H. (2001). Future Warfare: Anthology Revised Edition: U.S. Army War College.
  • · Smith, J. J. (2013). Tomorrow's Air Force: Tracing the past, shaping the future. Indiana University Press. https://www.globalfirepower.com, 2017 Military Strength Ranking.
  • · Smith, R. (2005). The Utility of Force: The Art of War in the Modern Age, London: Allen Lane.
  • · Son, H. (2013). Images of the future in South Korea, Futures, The journal of policy, planning and futures studies, 52: 1-11.
  • · The British Ministry of Defense. (2010). The Future Character of Conflict, MOD, DCDC Strategic Trends Programmed, February.
  • · The White House, Washington. (2012). Sustaining U.S. Global Leadership: Priorities for 21 St Century Defense.
  • · Wood, D. L. (2015). Assessing America’s Ability to Provide for the Common Defense, Index of U.S. Military Strength