دفاع دانش‌بنیان در برابر تهدیدات آینده ( با تاکید بر ویژگی‌ها و عوامل الزام آور)

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

استادیار مدیریت راهبردی دانشگاه پدافندهوایی خاتم الانبیا(ص)

چکیده

تغییر و تحولات حوزه‌های تهدید و دفاع، در طول تاریخ همواره متاثر از سطح دانش و تفکر و درنتیجه رشد فناوری زمان خود بوده‌اند. باگذشت زمان، توسعه روزافزون دانش جنبه‌های مختلف زندگی بشر را دربرگرفته‌ و سازمان‌های دفاعی و نیروهای نظامی و به تبع آن جنگ‌ها نیز از این قاعده مستثنی نبوده‌اند به‌گونه‌ای که در عصر حاضر شاهد دانش‌بنیان شدن عرصه‌های مختلف دفاع و نبرد هستیم. این تحقیق باهدف طراحی‌ مدل بومی دفاع دانش‌بنیان در برابر تهدیدات نظامی آینده با تاکید بر ویژگی‌ها و عوامل الزام آور انجام‌ شده که از نوع کاربردی- توسعه‌ای به روش توصیفی می‌باشد. رابطه‌ی بین ویژگی‌های تهدیدات آینده و عوامل زمینه ساز  و الزام آورِ دفاع و دفاع دانش بنیان به‌عنوان پیش فرض لحاظ می‌گردد. گردآوری اطلاعات به‌روش میدانی و کتابخانه‌ای، تجزیه تحلیل آن‌ها با رویکرد آمیخته با استفاده از نرم‌افزارهای آماری و ارائه مدل معادلات ساختاری با نرم افزار آموس انجام گردید. براساس یافته‌ها، ضمن تایید فرضیه و معناداری ارتباط متغیرها با یکدیگر، در مدل ارائه شده انتهای مقاله؛ ازیک‌سو، مهم‌ترین ویژگی‌های تهدیدات آینده با بیشترین اثر را بر دفاع دانش‌بنیان شامل؛ تحول در جمع‌آوری اطلاعات و حسگر‌ها، تبادل و پردازش اطلاعات؛ دانش محوری، دقت و هوشمندی؛ اهمیت روزافزون فرماندهی و کنترل؛ و از سوی دیگر مهم‌ترین ویژگی‌های دفاع دانش‌بنیان که بیشترین تأثیر را بر روی نوع تهدیدات آینده خواهند داشت عبارت‌اند از؛ مردم پایه و همه‌جانبه بودن دفاع، تاکید ‌بر سامانه‌های فرماندهی و کنترل یکپارچه هوشمند با بهره‌گیری از سامانه‌های تصمیم‌یار و تصمیم‌ساز و همچنین تأثیر‌محور بودن دفاع.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Knowledge-based defense against future threats (With Emphasizing on binding characteristics and factors)

نویسنده [English]

  • Iraj Bakhtiari
Assistant Prof. In strategic management of Khatam-Al-Anbia University
چکیده [English]

Different periods of human life have always witnessed different patterns of war, so that wars have been affected by the level of thinking and knowledge and the growth of technology of their time. the increasing development of knowledge has encompassed various aspects of human life, and defense organizations and the military forces, and consequently wars, have been no exception to this rule, as we see in the present age, the establishment of knowledge base in various fields of battles.This research has been conducted with the aim of achieving an indigenous model of knowledge-based defense against future threats with emphasis on the characteristics and binding factors, which is of a practical-case-by-case development type. The relationship between the characteristics of future threats and the underlying and binding factors of defense and knowledge-based defense is assumed to be the hypothesis. The method of data collection is field and library and the method of data analysis is mixed by using statistical software and structural equation modeling is performed using Amos software.According to the research findings, knowledge-based defenses against future threats have a significant interaction with each other. On the one hand, the most important characteristics of future threats that will have the greatest impact on the knowledge-based defense are: Evolution in information collection and sensors, information exchange and processing; knowledge Centeric, accuracy and intelligence; The growing importance of command and control; On the other hand, the most important features of knowledge-based defense that will have the greatest impact on the type of future threats are; People Based and comprehensive defense, emphasis on integrated command and control systems using decision-support and decision-making systems, as well as the effect -oriented defense.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Future threats
  • Model
  • Defense
  • Knowledge-based defense

مراجع

  • احمدی حاجی آبادی، سید احمد؛ جبار رشیدی، علی؛ مهدی‌نژاد نوری‌، محمد؛ تیلا، شعبان. (1396). تأثیر متقابل دفاع دانش‌بنیان و جنگ‌های آینده، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، 67: 260- 235.
  • جبار رشیدی، علی؛ فخری، مجید؛ علینژاد، مهدی. ( 1396). بررسی نقش فرماندهی و کنترل هوشمند در دفاع دانش‌بنیان، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، 70: 232-209.
  • خزایی، سعید. (1392). دیده‌بانی فناوری‌های نظامی در حال ظهور، تهران، مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
  • دادوند، حسین؛ حسن پور، حمید؛ زین الدین، تورج. (1400). عوامل عمده مؤثر بر طرح‌ریزی عملیات نظامی در جنگ آینده با رویکرد کلاسیک، فصلنامه علوم و فنون نظامی، 17(57):  112- 85.
  • رحمدل، ناصر؛ کامکار، مهدی؛ یزدانیان، حمید. (1399). ویژگی‌های دفاع دانش‌بنیان از منظر مقام‎معظم رهبری، فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی، 4(13): 330- 297.
  • رستمی، محمود. ( 1378). فرهنگ واژه­های نظامی، تهران، چاپخانه­ ارتش جمهوری اسلامی ایران، چاپ اول.
  • ریاضی، وحید. (1400). الگوی مقاوم‌سازی معماری دفاعی امنیتی(الزامات و زیرساخت‌ها) در نیل به دفاع همه‌جانبه، فصلنامه علوم و فنون نظامی، 17(55): 124- 101.
  • طرهانی، فرزاد؛ آزادیان‌دلسم، رفائیل. (1397). رابطه علم، فناوری و نوآوری با دفاع دانش‌بنیان براساس گفتمان ولایت‌فقیه و اسناد بالادستی، فصلنامه مطالعات بین رشته‌ای دانش راهبردی، 33: 276- 237.
  • قرآن کریم، ترجمه آیت‍ا... مکارم شیرازی. (1383). قم، نشر دارالکتب‌الاسلامیه.
  • مرادیان، محسن. (1397). درآمدی بر درک امنیت ملی و ماهیت تهدیدات، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی.
  • منطقی، مصطفی.(1381). سیستم‌های تسلیحاتی مطرح در جنگ‌های مدرن، تهران: موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
  • مهدی نژاد نوری، محمد؛ خراشادی‌زاده، محمدرضا؛ فخری، مجید؛ حاجی آبادی، سیداحمد. (1398). نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در دفاع دانش‌بنیان، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، 75: 124 -107.
  • نجفی، محمدرضا. (1392). ایران و جنگ نامتقارن آینده. تهران: هوشمند تدبیر.
  • نصیرزاده، عزیز و همکاران. (۱۳۹۶). سناریوهای راهبردی صحنه‌های جنگ آینده جمهوری اسلامی ایران (مطالعه راهبردی)، تهران، مرکز مطالعات راهبردی آجا.
  • ولی‌وند زمانی، حسین و سرمد، علی. (1396). تبیین عوامل ماهیت عملیات مشترک در الگوی تدوین دکترین عملیات مشترک یک سازمان نظامی ج.ا.ا، فصلنامه آینده پژوهی دفاعی، 2(6): 86-63.
  • Endsley MR. (2018). Designing for situation awareness: An approach to user centered design. United States of America: CRC press.

Wise, L. & Skues, J. (2019). Implications of Future Technology Environments, Swinburne University of Technology, Hawthorn.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار