ارزیابی احتمالات وقوع و میزان تأثیرگذاری عناصر اقلیمی در برنامه‌ریزی عملیات‌های نظامی آینده در منطقه خوزستان

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

استادیار اقلیم‌شناسی گروه جغرافیا دانشگاه افسری امام علی (ع)

چکیده

آب‌وهوا از عواملی است که طرح‌های نظامی، تاکتیک‌ها و دکترین‌ها، فرماندهی، انتخاب نیروهای نظامی، تجهیزات نظامی، البسه، آماد، تعمیر و نگهداری، ساخت و پشتیبانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. یکی از دغدغه‌های فرماندهان صحنه عملیات‌های رزمی برای برنامه‌ریزی درازمدت در آینده، آگاهی از احتمالات وقوع و میزان تأثیرگذاری عناصر اقلیمی در عملیات نظامی می‌باشد. برای ارزیابی احتمالات وقوع و میزان تأثیرگذاری عناصر اقلیمی در برنامه‌ریزی عملیات‌های نظامی آینده در منطقه خوزستان، هشت ایستگاه سینوپتیک موجود در منطقه که دارای طول دوره آماری بالای 30 سال بودند، انتخاب گردیده و داده‌های اقلیمی مربوط به پارامترهای دما، رطوبت نسبی، سرعت و جهت باد، ابرناکی، میدان دید، بارش باران و برف در دوره روزانه و ماهانه از سازمان هواشناسی دریافت گردید. سپس آستانه‌های عناصر اقلیمی تأثیرگذار در عملیات نظامی تعیین و احتمالات وقوع پارامترهای تأثیرگذار بر عملیات نظامی محاسبه گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بیشترین میزان مطلوبیت اقلیم نظامی در خوزستان مربوط به فصل‌های زمستان و پاییز است. در فصل زمستان شاخص اقلیم نظامی در منطقه خوزستان بین 5/13 تا 26 درصد متغیر است و بیشترین مقدار آن با بیش از 20 درصد در ایستگاه‌های امیدیه، آبادان و دزفول و کمترین آن با مقادیر کمتر از 15 درصد مربوط به ایستگاه رامهرمز است. کمترین میزان مطلوبیت اقلیم نظامی در خوزستان مربوط به فصل‌های تابستان و بهار است. در فصل تابستان شاخص اقلیم نظامی در منطقه خوزستان بین 5/35 تا 47 درصد متغیر است که در  ایستگاه‌های آبادان، اهواز، بستان، بندر ماهشهر و امیدیه شاخص بیشتر از 41 درصد بوده و شرایط نامطلوبی برای فعالیت‌های نظامی وجود دارد. در نهایت با توجه به تغییرات اقلیمی محتمل آینده در الگوهای دما، بارش، رطوبت نسبی و ... در منطقه خوزستان ، پیش‌بینی می‌گردد که احتمال وقوع و میزان تأثیرگذاری مخاطرات آب‌وهوایی مانند موج‌های گرمایی، بارش‌های سیل‌آسا، خطر درگیری یا تنش نظامی با عراق بر سر ریزگردها، فعال شدن شکاف‌های قومی و مذهبی به خاطر از بین رفتن امنیت غذایی ، تشدید مهاجرت و خالی شدن مرزهای کشور و هزینه‌بر بودن تأمین امنیت برای نیروهای نظامی کشور و ... افزایش‌یافته و عملیات‌های نظامی آینده را بیش از گذشته متأثر سازد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessing the probabilities of occurrence and the impact of climatic elements in planning future military operations in Khuzestan

نویسنده [English]

  • Ali Hanafi
Assistant Prof. of Climatology, Department of Geography, Imam Ali University
چکیده [English]

Climate is one of the factors that affect military plans, tactics and doctrines, command, troop selection, military equipment, clothing, readiness, maintenance, construction, and support. One of the concerns of battlefield commanders for long-term planning in the future is awareness of the likelihood of occurrence and the impact of climate elements on military operations. To assess the probability of occurrence and the impact of climatic elements in the planning of future military operations in the Khuzestan region, eight synoptic stations in the region were selected that had a statistical period of more than 30 years. Climatic data related to temperature, relative humidity, wind speed and direction, cloudiness, field of view, rain and snow were received from the Meteorological Organization. Then the thresholds of climatic elements affecting military operations were determined and the probabilities of occurrence of parameters affecting military operations were calculated. The results showed that most desirable military climate in Khuzestan is related to winter and autumn seasons. In winter, the military climate index in Khuzestan region varies between 13.5 to 26 percent and the highest value with more than 20 percent in Omidieh, Abadan and Dezful stations and the lowest with less than 15 percent is related to Ramhormoz station. The lowest level of desirability of the military climate in Khuzestan is related to summer and spring seasons. In summer, the military climate index in Khuzestan region varies between 35.5 to 47%, which in Abadan, Ahvaz, Bostan, Bandar Mahshahr and Omidieh stations, the index is more than 41% and there are unfavorable conditions for military activities. Finally, considering the possible future climate change in the patterns of temperature, precipitation, relative humidity, etc. in the Khuzestan region, it is predicted that the probability of occurrence and the impact of weather hazards such as heat waves, torrential rains, military tensions with Iraq over Dust, the activation of ethnic and religious divisions due to the loss of food security, migration and emptying of the country's borders, and the cost of providing security for the country's military forces, etc., will increase and affect future military operations more than before.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Occurrence probabilities
  • Climatic elements
  • Future military operations
  • Khuzestan region
  • ·      احمدی، محمود. (1385). بررسی و مطالعه شرایط اقلیمی مناسب برای پایگاه‌های نظامی ایران، رساله دکتری اقلیم‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
  • ·      احمدی، محمود. و علیجانی، بهلول. (1386). تحلیل فضایی نقش اقلیم بر تجهیزات و ادوات نظامی در ایران، فصلنامه سرزمین، سال چهارم، 13: 27-40.
  • ·      اخباری، محمد؛ نامی، محمدحسن. (1388). جغرافیای مرز با تأکید بر مرزهای ایران، تهران: انتشارات سازمان جغرافیای نیروهای مسلح.
  • ·      لیپ‌شوتز، سیمور. (1367). تئوری و مسائل احتمالات، ترجمه عادل ارشقی، تهران: انتشارات نی، صص 228-225.
  • ·      افروشه، رضا؛ سعیدی، علی؛ مختاری، داود. (1391). نقش عناصر آب‌وهوایی بر فعالیت نیروهای نظامی استان آذربایجان شرقی با استفاده از شاخص دمای فیزیولوژی (PET)، پنجمین کنگره بین‌المللی جغرافیدانان جهان اسلام، تبریز.
  • ·      پاینده، نصرالله. (1384). پهنه‌بندی دمای مؤثر در سطح کشور با تأکید بر جغرافیای نظامی، رساله دکتری دانشگاه اصفهان.
  • ·   پاینده، نصرالله. و زکی، غلامرضا. (1383). محاسبه دمای مؤثر با طراحی نرم‌افزار سلامت، پژوهش‌های جغرافیایی دانشگاه تهران، 6(57): 91-73.
  • حاتمی، ایرج. و بهرام‌آبادی، بهروز. (1389). بررسی منابع آب در مناطق خشک و بیابانی و تأثیر آن بر نیروها و تجهیزات نظامی فصلنامه علوم و فنون نظامی، 7(19): 68-53.
  • حنفی، علی. (1397). ارزیابی و پهنه­بندی آب‌وهواشناسی نظامی استان سیستان و بلوچستان بر اساس شاخص‌های PET و MCI، فصلنامه مدیریت نظامی، 18 (69): 81-59.
  • ·      حنفی، علی. ( 1397). اقلیم‌شناسی نظامی ایران ( غرب و شمال غرب)، تهران: انتشارات دافوس آجا، چاپ اول.
  • ·      حنفی، علی. (1393). ارزیابی و پهنه‌بندی تقویم اقلیم دفاعی در نیمه غربی کشور، رساله دکتری دانشگاه اصفهان.
  • ·      حنفی، علی. (1394). آب‌وهواشناسی نظامی، تهران: انتشارات دافوس آجا، چاپ اول.
  • حنفی، علی. و اصانلو، علی. (1397). ارزیابی و پهنه‌بندی شاخص‌های اقلیمی مؤثر در فعالیت نیروهای نظامی و انتظامی در مناطق مرزی ایران و افغانستان، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مرزی، 6(2).
  • ·      حنفی، علی؛ اصانلو، علی. و امینی، داود. (1393). مطالعه تقویم آسایش اقلیمی فعالیت یگان‌های نظامی و انتظامی (مطالعه موردی: استان هرمزگان)، فصلنامه علوم و فنون مرزی، 5(1): 28-7.
  • ·      حنفی، علی. خوشحال دستجردی، جواد. (1393). ارزیابی و پهنه‌بندی تقویم اقلیم نظامی مناطق مرزی هم‌جوار با کشور عراق، فصلنامه مدیریت نظامی، 4(54): 178-155.
  • ·      حنفی، علی. و خوشحال دستجردی، جواد. (1394). ارزیابی نقش عناصر اقلیمی در فعالیت نیروهای نظامی با استفاده از شاخص دمای فیزیولوژیک در استان آذربایجان غربی، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت و فرماندهی نظامی، 13(44): 20-1.
  • حنفی، علی؛ خوشحال دستجردی، جواد؛ علیجانی، بهلول و فخری، سیروس. (1393). ارزیابی و پهنه‌بندی وضعیت اقلیم دفاعی نیمه غربی کشور با استفاده از شاخص اقلیم دفاعی، پژوهشنامه جغرافیای انتظامی، 6(2): 56-27.
  • ·      حنفی، علی. و فخری، سیروس. (1393). تحلیل شاخص‌های اقلیم دفاعی در نیمه غربی ایران، فصلنامه علوم و فنون نظامی، 10(29): 46-25.
  • درویشی، رمضان علی. (1378). بررسی دمای آسایش محور شاهرود-سمنان از دیدگاه نظامی، پایان‌نامه کارشناسی رشته جغرافیای طبیعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران.
  • رضایان قیه باشی، احد؛ پور عزت، علی‌اصغر؛ حافظ نیا، محمدرضا. ( 1397). آینده‌پژوهی تهدیدهای نظامی- امنیتی ناشی از تغییر اقلیم در ایران با استفاده از روش چرخ آینده، فصلنامه آینده‌پژوهی دفاعی، 2(4): 166- 141.
  • ·      شمس‌آبادی، حسین. (1375). کاربردهای نظامی اقلیم و ژئومورفولوژی محور نفوذی خانقین –قصر شیرین کرمانشاه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی تهران.
  • ·       شیراوند، هنگامه. و هاشمی، محمدناصر. ( 1395). بررسی اثرات تغییر اقلیم بر امنیت ملی پایدار، کنفرانس ملی پدافند غیرعامل و توسعه پایدار، وزارت کشور، تهران.
  • ·       صفوی، یحیی. (1378). اصول و مبانی جغرافیای نظامی، تهران: انتشارات دانشگاه امام حسین (ع).
  • ·      علیجانی، بهلول. و کاویانی، محمدرضا. (1384). مبانی آب‌وهوا شناسی، تهران: انتشارات سمت.
  • ·      کالینز، جان، ام. (1384). جغرافیایی نظامی (جغرافیای طبیعی)، ترجمه: آهنی، محمدرضا، محسنی، بهرام، تهران: انتشارات دانشگاه امام حسین (ع).
  • ·      نامی، محمدحسن. ( 1392). آب‌وهوا مهم‌ترین ابزار جنگ در آینده، مجله نگرش نو در جغرافیای انسانی، 5(2): 288- 269.
    • Callins, JM. (1998). Military Geography for Professionals and the Public. National Defense University Prss Washington, d, c.
    • Crook, J. (2009). Climate analysis and long range forecasting of dust storms in Iraq. Naval Postgraduate School Monterey CA.‏
    • FM 38-81/AFM 105-4. (1989). Weather Support For Army Tactical Operations, Departments Of The Army And The Air Force, Washington, DC.
    • Galloway Gerald E. (2004). Studies in military Geography and Geology. U.S. military.Acodemy.west point. New York.
    • Karl, T. R., Melillo, J. M., Peterson, T. C., & Hassol, S. J. (Eds.). (2009). Global climate change impacts in the United States. Cambridge University Press.‏
    • Krauß, W., Bremer, S., Wardekker, J. A., Marschuetz, B., Baztan, J., & da Cunha, C. (2018). Chronology and in-depth analysis of weather-related and place-specific narratives of climate change.‏
    • LaJoie, M. R. (2006). The impacts of climate variations on military operations in the Horn of Africa. Naval Postgraduate School Monterey Ca Dept of Meteorology.‏.
    • Montgomery, C. S. (2008). Climatic variations in tropical West African rainfall and the implications for military planners. Naval Postgraduate School Monterey Ca.‏
    • Moss, S. M. (2007). Long-range operational military forecasts for Afghanistan. Naval Postgraduate School Monterey Ca.
    • Richards, E. H. (2019). Euthenics, the science of controllable environment: A plea for better living conditions as a first step toward higher human efficiency. Good Press.