آینده‌نگاری راهبردی آسیب پذیری صنعت گردشگری ناشی از تحریم‌های اقتصادی با رویکرد پدافند غیرعامل

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری آینده پژوهی- مدیریت راهبردی، گروه مهندسی صنایع، دانشگاه ایوان‌کی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه مدیریت، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مواجهه ایران با انواع تحریم‌های اقتصادی، تبعات و مسائل متعددی را به همراه داشته است که ضرورت انجام پژوهش‌های علمی در این زمینه را بیش از پیش مشخص می‌سازد. توجه به نقاط آسیب‌پذیر تحریم‌های اقتصادی، اتخاذ تدابیری برای مقابله با آنها و روش‌های برون‌رفت از فشار تحریم‌ها به­خصوص در سال‌های اخیر، بیش از پیش اهمیت یافته است. امنیت و گردشگری دو مقوله به­هم وابسته‌اند. از آنجایی‌که صنعت گردشگری به‌عنوان یک صنعت مادر از یک سو، نقش مهمی در اشتغال­زایی و توسعه اقتصادی دارد و از سوی دیگر، رونق و توسعه آن نقش قابل توجهی در مقابله با تحریم‌ها، تاب­آوری در برابر اثرات منفی آن و افزایش امنیت و پدافند غیرعامل دارد، در پژوهش حاضر سعی بر آن است که ابتدا نقاط آسیب‌پذیر تحریم‌های اقتصادی با رویکرد آینده‌نگاری شناسایی شود و سپس باتوجه به قابلیت‌های صنعت گردشگری در ایران، راهکارهایی در این زمینه ارائه گردد. جامعه آماری این پژوهش را خبرگان صنعت گردشگری و صنایع مرتبط از جمله صنعت هتلداری، شرکت‌های خدمات گردشگری، و آژانس‌های گردشگری تشکیل می‌دهند که به روش گلوله‌برفی و قضاوتی از میان آن‌ها نمونه‌گیری به­عمل آمد. برای گردآوری داده‌ها ضمن بهره‌گیری از مطالعات کتابخانه‌ای، از روش‌های تحلیل تم، پیمایش محیطی و دلفی استفاده شده است. نتایج این پژوهش ضمن شناسایی و معرفی اثرات و پیامدهای منفی تحریم‌ها، به ارائه راهکارهایی در مقابله با آن‌ها با تمرکز بر صنعت گردشگری پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Strategic foresight of vulnerabilities of the tourism industry with focus on economic sanctions

نویسندگان [English]

  • Hamid Nourbehesht 1
  • Majid Mohammad Shafiee 2
1 Ph.D.in Future Studies-Strategic Management, Department of Industrial Engineering, University of Eyvanekey, Tehran, Iran
2 Associate Prof., Department of Management, University of Isfahan, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Iran's confrontation with various economic sanctions has had many consequences and issues that make the need for scientific research in this field more and more clear. Paying attention to the vulnerabilities of economic sanctions, taking measures to deal with them and ways to get out of the pressure of sanctions, especially in recent years, have become increasingly important. Security and tourism are two interrelated categories. Whereas the tourism industry, as a parent industry, on the one hand, plays an important role in job creation and economic development, and on the other hand, its prosperity and development play a significant role in countering sanctions, in resilience to its negative effects, and in increasing security and passive defense, in the present study, it is tried to first identify the vulnerabilities of economic sanctions with a futuristic approach and then, considering the capabilities of the tourism industry in Iran, to provide solutions in this field. The statistical population of this study consists of experts in the tourism industry and related industries, including the hotel industry, tourism service companies, and travel agencies, which were sampled by snowball and judgment. Thematic analysis, environmental scanning and Delphi method have been used to collect data while using library studies. The results of this study, while identifying and introducing the effects and negative consequences of sanctions, have provided solutions to deal with them with a focus on the tourism industry.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Foresighting
  • Economic Sanctions
  • Tourism Industry
  • Environmental Scanning
  • Theme Analysis

مراجع

  • اسماعیلی، حسین و نصراصفهانی، علیرضا. (1397). بررسی سناریوهای آینده اقتصاد ایران و اثرات امنیتی آن: رویکرد عدم قطعیت بحرانی.فصلنامه آینده‌پژوهی مدیریت، 29(113)، 124-87.
  • ایوانز، گراهام و نونام، جفری. (1381).فرهنگ روابط بین‌الملل، ترجمه حمیرا مشیرزاده، تهران، انتشارات میزان.
  • خبرگزاری اعتماد (29 مهر 1398). افزایش تحریم‌ها اقدامات پدافند غیرعامل را جدی تر کرده است. آدرس: https://etemadonline.com/content/353529/
  • صابری، امیر؛ توکلی‌نیا، جمیله؛ رضویان، محمدتقی و قادری، اسماعیل. (1397). بررسی تأثیر گردشگری بر توسعه اقتصادی و اجتماعی شهر کاشان، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 36، 34-1.
  • صیدایی، سید اسکندر و هدایتی مقدم، زهرا. (1389). نقش امنیت در توسعه گردشگری، فصلنامه تخصصی علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی، 4(8)، 110-97.
  • طغیانی، مهدی و درخشان، مرتضی. (1393). تحلیل عوامل تأثیرگذاری تحریم‌های اقتصادی بر ایران و راهکارهای مقابله با آن، فصلنامه راهبرد، 23(73)، 146-115.
  • عباسی، کلثوم؛ سلطانی، محمد؛ واحدیان، افسانه و عبدالهی، علی. (1387). ارائه چارچوب فرایندی برای آینده‌نگاری مبتنی بر روش فراترکیبی. فصلنامه علوم مدیریت ایران، 3(11)، 72-45.
  • عزتی، مرتضی و سلمانی، یونس. (1393). بررسی آثار مستقیم و غیرمستقیم تحریم‌ها در رشد اقتصادی ایران با تأکید بر بخش خارجی اقتصاد. فصلنامه آفاق، 7(25)، 175-149.
  • مرادی، مهدی و محمدی، حامد. (1396). بررسی امنیت گردشگری شهری با رویکرد پدافند غیرعامل مورد مطالعه: منطقه 6 شهر تهران، پنجمین کنفرانس بین المللی عمران، معماری و توسعه اقتصاد شهری، شیراز.
  • مسعودنیا، حسین؛ ابراهیمی، علی و مرادی، اسدالله. (1393). تحریم اقتصادی؛ فرصت‌ها و راهبردهای جمهوری اسلامی ایران در تأمین منافع ملی. فصلنامه علمی-پژوهشی راهبرد اقتصادی، 3(11)، 78-43.
  • مهدیلو، علی؛ ابوالحسنی، اصغر و رضایی، محسن. (1398). رتبه‌بندی انواع تحریم‌های اقتصادی و برآورد شاخص مخاطرات تحریم بااستفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی. فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد، 6(2)، 72-47.
  • مهربانی، وحید. (1394). تحریم‌های اقتصادی ایران پیشینه و پیامدهای آن. مجله اطلاعات سیاسی - اقتصادی، 299، 115-104.
  • ویسی، هادی. (1396). بررسی سیاست‌گذاری صنعت گردشگری در قوانین بالادستی جمهوری اسلامی ایران.فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، 7(25)، 112-93.
  • یعقوبی منظری، پریسا و آقامیری، سید امید. (1396). شناسایی استراتژی‌های توسعه پایدار صنعت گردشگری ایران بااستفاده از تکنیک متاسوات و ارائه راهکارهای مناسب.بررسی‌های بازرگانی، 86-87، 15-1.
    • Alikhani, H. (2000). Sanctioning Iran, IB Tauris. New York.
    • Allen, S. H. & D. J. Lektzian (2013). Economic sanctions a blunt instrument? Journal of Peace Research, 50 (1), 121–135.
    • Armstrong JS. (1985). Long-Range Forecasting, 2nd edn. Internet version on http://hops.wharton.upenn.edu/forecast/Long-Range%20Forecasting.
    • Asadi, A., Shahrivar, M. M., & Esmaili, S. M. (2015). Passing through sanctions by resistive economy. International Journal of Resistive Economics, 3(1), 50-65.‏
    • Askari, H., Forrer, J., Teegen, H., & Yang, J. (2001). Us economic sanctions: Lessons from the Iranian experience: The most visible sanctions, those on trade, may not be the most important; and it is not clear that the cost of the sanctions are warranted by their benefits. Business Economics, 7-19.
    • Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77-101.
    • Calof J., Richards G., & Smith J. (2015). Foresight, Competitive Intelligence and Business Analytics — Tools for Making Industrial Programs More Efficient. Foresight-Russia, 9(1), 68–81.
    • Calof, J. & Smith, J. (2010). The integrative domain of foresight and competitive intelligence and its impact on R&D management. R&D Management, 40(1), 31-39.
    • Carter, B. E. (1988). International economic sanctions. Cambridge university press.
    • Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2007). Research Method in Education, 6th e. London, Routledge: York New.
    • Cuhls, K. (2003). From forecasting to foresight processes—new participative foresight activities in Germany. Journal of forecasting, 22(2-3), 93-111.
    • Galtung, J. (1967). On the effects of international economic sanctions, with examples from the case of Rhodesia. World politics, 19(3), 378-416.
    • GAO. (2007). Iran Sanctions, Impact in Furthering U.S. Objectives Is Unclear and Should Be Reviewed.
    • Gunduz, L., & Hatemi-J, A. (2005). Is the tourism-led growth hypothesis valid for Turkey? Applied Economics Letters, 12(8), 499-504.‏
    • Gustavsson, B. (2007). The Principle of Knowledge Creation: Research Methods in the Social Sciences, Cheltenham, Glos, UK, Northampton, MA, Edward Elgar.
    • Heinrich, T, Kobayashi, Y. & Peterson, T.M. (2017). Sanction Consequences and Citizen Support: A Survey Experiment. International Studies Quarterly, 61 (1), 98-106.
    • Hesse-Biber, S. N., & Leavy, P. (2010). Handbook of emergent methods. Guilford Press.‏
    • Horng, J.-S., Liu, C.-H., Chou, S.-F., Yin, Y.-S., & Tsai, C.-Y. (2014). Developing a Novel Hybrid Model for industrial environment analysis: A study of the gourmet and tourism industry in Taiwan. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 19(9), 1044–1069.
    • Joun, H. J., & Kim, H. (2020). Productivity Evaluation of Tourism and Culture for Sustainable Economic Development: Analyzing South Korea’s Metropolitan Regions. Sustainability, 12(7), 2912-2921.
    • Khodadadi, M. (2016). A new dawn? The Iran nuclear deal and the future of the Iranian tourism industry. Tourism Management Perspectives, 18, 6-9.
    • Minkkinen, M., Auffermann, B., & Ahokas, I. (2019). Six foresight frames: Classifying policy foresight processes in foresight systems according to perceived unpredictability and pursued change. Technological Forecasting and Social Change, 149, 119753
    • Nagimov, A. R., Akhmetshin, E. M., Slanov, V. P., Shpakova, R. N., Solomonov, M. P., & Ilyaschenko, D. P. (2018). Foresight technologies in the formation of a sustainable regional development strategy.‏ European Research Studies Journal, 21(2), 741-752.
    • Oliva, S. V., & Martinez-Sanchez, A. (2018). Technology road mapping in security and defense foresight. Foresight. ISSN 1463-6689
    • Peksen, D. (2009). Better or worse? The effect of economic sanctions on human rights. Journal of Peace Research, 46(1), 59-77.
    • Pestova, A., & Mamonov, M. (2019). Should we care? The economic effects of financial sanctions on the Russian economy.‏ BOFIT- Institute for Economies in Transition Bank of Finland.
    • Pratt, S., & Alizadeh, V. (2018). The economic impact of the lifting of sanctions on tourism in Iran: A computable general equilibrium analysis. Current Issues in Tourism, 21(11), 1221-1238.‏
    • Reissig, M. E. (2019). Tourism and the Developing World: A Comparative Analysis on Socio-Economic Development between the Dominican Republic and Haiti.‏ A Senior Project, Faculty of the Department of Experience Industry Management California Polytechnic State University, San Luis Obispo.
    • Sarpong, D., & Maclean, M. (2016). Cultivating strategic foresight in practice: A relational perspective. Journal of Business Research, 69(8), 2812-2820.‏
    • Schmidt, R. C. (1997). Managing Delphi surveys using nonparametric statistical techniques. Decision Sciences, 28(3), 763-774.
    • Su, Y. W., & Lin, H. L. (2014). Analysis of international tourist arrivals worldwide: The role of world heritage sites. Tourism management, 40, 46-58.‏
    • Tan, C. H., Chong, X. W., & Ho, S. B. (2017). Significance of safety and security issues on tourism industry in Malaysia. Science International, 29(2), 471-475.‏
    • UNIDO, U. (2005). UNIDO Technology Foresight Manual: Organization and Methods. Vienna: United Nations Industrial Development Organization.
    • Wood, R. M. (2008). “A Hand upon the Throat of the Nation”: Economic Sanctions and State Repression, 1976–2001. International Studies Quarterly, 52(3), 489-513.
    • World Travel & Tourism Council. (2015). Travel & Tourism Economic Impact 2015 World. London: Author.

‏Yavari, K., & Mohseni, R. (2010). Effects of commercial and financial on Iran economy; historical analysis. Majlis Research Centre (MRC), 61(9), 23-42.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار