شبیه‌سازی تخلیۀ اضطراری جمعیت در هنگام وقوع بحران با رویکرد سناریو محور (بررسی موردی: سالن شماره دو فرودگاه مهر‌آباد)

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت بحران، دانشکده پدافند غیرعامل دانشگاه صنعتی مالک اشتر تهران، ایران.

2 استادیار گروه مدیریت بحران، دانشکده پدافند غیرعامل دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران.

3 دانشجوی دکتری گروه مدیریت بحران، دانشکده پدافند غیرعامل دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران.

چکیده

هدف از انجام این مقاله، مدل­سازی متغیر­ها و سناریوهای مؤثر بر تخلیۀ اضطراری در هنگام وقوع  بحران‌هایی مانند جنگ و زلزله است. جامعه آماری شامل 54 نفر از متخصصان، هیأت ­علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی است. روش پژوهش از نوع توصیفی– تحلیلی می‌­باشد. روش نمونه­‌گیری تصادفی و از فرمول کوکران استفاده شده است. بر اساس نرم­‌افزارهای Wizard ،Any Logic و Anp تحلیل­­‌ها انجام شده است. 8 سناریو با حداکثر دو عامل ناسازگار برای مدل­سازی در Any Logic در نظر گرفته شده است. سناریو بحرانی‌­­تر بدست آمده از شبیه‌­­سازی انتخاب شده و راهکارها در نرم‌­افزار Anp بررسی شدند. پژوهش­­‌های پیشین سناریوهای شبیه‌­سازی شده را با روش علمی تببین نکرده‌­اند. برای انتخاب راهکارها و سناریوها از تکنیک­­‌های تصمیم‌­گیری استفاده و با شبیه­‌سازی ترکیب نموده‌­­ایم. زمان تخلیه در سناریو پنجم از بقیه سناریو­ها بیشتر است و این سناریو را بحرانی‌­تر در نظر گرفتیم. نتایج  Anp نشان داد معیارهای اضافه‌ ­نمودن درب و برداشتن موانع با وزن­‌های 287/0 و 262/0 بالاترین رتبه را گرفته­­‌اند. با توجه به وزن‌­های نرمال­‌‍شده در زیرمعیارها، در معیار زمان، زمان فرار در راهرو­ها و پله­­‌ها (با وزن 65/0)، در هزینه، بعد اجرایی (با وزن 608/0)، در قابلیت اجرا، قابلیت هدایت عملیات (با وزن 8/0)، در تأثیرات محیطی، تأثیر بر عموم (با وزن 705/0) و در ضمانت تردد، وضعیت مدیریت ترافیک (با وزن 756/0) بالاترین رتبه را گرفته ­اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Simulating the emergency evacuation of the population during a crisis with a scenario-based approach

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ali Nekooie 1
  • Parviz Jafari Fesharaki 2
  • Mohadeseh Hamedi 3
1 Assistant Prof. of Crisis Management Department, Non-Active Defense Faculty, Malek Ashtar University of Technology, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor of Crisis Management Department, Non-Active Defense Faculty, Malek Ashtar University of Technology, Tehran, Iran.
3 Ph.D. Candidate of the Department of Crisis Management, Faculty of Non-Active Defense, Malek Ashtar University of Technology, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The purpose of this article is to model variables and scenarios affecting emergency evacuation during crises such as war and earthquake. The statistical population includes 160 specialists, academic staff and graduate students. The research method is descriptive-analytical. Random sampling method and Cochran's formula was used. Analysis has been done based on Wizard, Any Logic and Anp software. 8 scenarios with a maximum of two incompatible factors are considered for modeling in Any Logic. The more critical scenario obtained from the simulation was selected and the solutions were checked in the Anp software. Previous researches have not explained the simulated scenarios with the scientific method. We have used decision-making techniques and combined them with simulation to select solutions and scenarios. The evacuation time in the fifth scenario is longer than the other scenarios and we considered this scenario more critical. The results of Anp show that the criteria of adding doors and removing obstacles with weights of 0.287 and 0.262 have been ranked the highest. According to the normalized weight in the sub-criteria, in the criterion of time, the escape time in the corridors and stairs (with a weight of 0.65), in the cost, executive dimension (with a weight of 0.608), in the ability to execute, the ability to direct the operation. (with a weight of 0.8), in environmental effects, impact on the public (with a weight of 0.705) and in guarantee of traffic, the status of traffic management (with a weight of 0.756) have been ranked highest.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Emergency evacuation
  • crisis
  • Scenario wizard
  • Multi-ّّfactor systems
  • Simulation
  • Any Logic
  • Anp

مراجع

  • ارژنگی، سولماز. (1398). به سوی تدوین چارچوب عملیاتی شبیه‌‌سازی تخلیۀ اضطراری جمعیت بازارهای تاریخی هنگام آتش‌‌سوزی‌‌، فصلنامۀ علمی‌‌ پژوهشی معماری و شهرسازی. 29(86): 119-101.
  • ایجابی، ابراهیم. ، قاضی، حسن. و ملک محمدی، حجت. (1391).  تصمیم گیری و تصمیم‌سازی به کمک مدل‌های شبیه‌سازی 1391).  فصلنامه علوم و فنون نظامی. 8(22): 66-51.
  • بزاززاده، مهدی.، داداشپور،  هاشم. و مطوف، شریف. (1393).  بررسی و تحلیل عوامل کلیدی مؤثر بر توسعه منطقه‌‌ای با رویکرد آینده‌‌نگاری منطقه‌‌ای، مجله برنامه‌ریزی فضایی. 4(2): 23-16 .
  • حسینی، سیدرضا.،  مظفری، مهدی. (1395). آینده‌‌پژوهی، راهکاری برای ارتقای صنعت گردشگری در ایران. چهارمین کنفرانس بین المللی حسابداری و مدیریت (با رویکرد علوم پژوهشی نوین). مرکز همایش‌‌های سازمان مدیریت صنعتی.
  • رضایان قیه باشی، احد.، پور عزت، علی اصغر. و سرمست، بهرام. (1396). ارائه چارچوبی برای مطالعه شگفتی سازهای نظامی- دفاعی پیشروی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه آینده پژوهی دفاعی. 2(7): 128-103.
  • زالی، نادر. (1390). آینده ‌‌نگاری راهبردی و سیاست‌‌گذاری منطقه‌‌ای با رویکرد سناریونویسی، فصلنامۀ مطالعات راهبردی. 4(13): 99-13.
  • زیاری، کرامت الله. ، ربانی، طاها و موچشی، رامین.  (1396). آینده‌‌پژوهی پارادایمی نوین در برنامه‌‌ریزی با تأکید بر برنامه‌‌ریزی شهری. چاپ اول. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  • سلیمانی، عباس پور. ، پور عزت، علی اصغر و اسماعیلی گیوی، محمد رضا. (1399). تصویرپردازی از آینده سازمان تأمین اجتماعی ایران از طریق سناریو پردازی، فصلنامه آینده پژوهی دفاعی. 5(17): 117-93.
  • ضرغامی‌‌، اسماعیل.، ریسمانیان، مهدی. (1398). تأثیر متغیرهای معماری بر زمان تخلیۀ کلاس درس در شرایط اضطراری. مجله مطالعات محیطی هفت حصار. 30(8): 68-59.
  • عابدی جعفری، حسن.، سلمانی و داود، رادمند. (1389). بررسی نیازهای منابع انسانی برنامة پنجم توسعه: رویکردی آینده‌‌پژوهشی،  فصلنامة راهبرد. 19 (56): 364-345.
  • کشاورزترک، محسن.، مقیمی، سید محمد ابویی.، اردکان، محمد. و عیوضی، محمد رحیم. (1399). ارائه چارچوب آینده نگاری شرکتی مبتنی بر سناریوپردازی در راستای ارتقای مدیریت نوآوری (مورد مطالعه: صنایع هوا و فضا). فصلنامه آینده پژوهی دفاعی. 2(5): 82-55.
  • مینایی، حسین. و هادی نژاد، فرهاد. (1399). روند پژوهی تهدیدهای آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه علمی پژوهشی آینده پژوهی دفاعی. 3(8): 28-7.

 

  • Alizadeh, A. , Vahidi Motlagh, v. & Nazmi, A. (2018). Scripting or planning based on Future think tank journalist,  11 (39): 61-90.
  • Bernardini, G. , Lovreglio, R. & Quagliarini, E. (2019). Proposing behavior-oriented strategies for earthquake emergency evacuation. Italy and Japan. Safety Science, 116 (24) 295–309.
  • Busogi, M. , Shin, D. (2017). Weighted affordance-based agent modeling and simulation in emergency evacuation. Saf. Sci , 96 (12): 209-227.
  • Chow, W. , (2011). Simulation of emergency evacuation in the arrival hall of a crowded airport. The Hong Kong Polytechnic University, 11 (1): 32-48.
  • Eng, L. , Aik, (2012). Simulating Evacuations with Obstacles. Journal of Applied Mathematics ,  8, (23): 23-34.
  • Fahy, R. , Proulxm, G. (2001). Toward Creating a Database on Delay Times to Start Evacuation and Walking Speeds for Use in Cvacuation Modelling. human Behavior in fire, 8 ,(6): 175-193.
  • Fang, J. , Tawil, E. (2016). Leader-follower model for agent based simulation. Saf. Sci, 83 (1): 209-227.
  • Georgoudas, I. , Sirakoulis, C. (2015). An anticipative crowd management system. IEEE Systems Journal, 5(1): 56-67.
  • Gerges, M. , Penn, S. , Moore, D. , Boothman, C. , & Liyanage, C. (2018). Multi-storey residential buildings. International Journal of Building Pathology. 22 (5): 25-38.
  • Glenn, C. , (2009). Introduction to the Futures Research Methods Series. Futures Research Methodology, 10 (3): 32-45
  • Ha, V. , Lykotrafitis, G. (2012). Agent-based modeling of a multi-room multi-floor building. Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 391 (8): 40-51.
  • Heliövaara, S. , Korhonen, T. (2012). Counter_ow model for agent-based simulation. Building Environ, 48 (8): 165-173.
  • Kia, g. , liamo, g.  (2022).  Adaptive multi-objective optimization for emergency evacuation at metro stations. Reliability Engineering & System Safety, 219(23):  65-37.
  • Manley, M. , Kim, Y. (2018). Modeling emergency evacuation of individuals with disabilities (exitus): An agent-based public decision support. Expert Syst, Appl, 39 ( 9): 8300-8311.
  • Neaupane, K. , Piantanakulchai, M. (2006). Analytic network process model for landslide hazard zonation, Engineering. 48 (85): 281–294.
  • Pluchino, S. , Tribulato, G. (2015). Agent-based model for pedestrians’ Evacuation after a blast integrated with a human behavior model. In Proc, 39 (9): 1506-1517.
  • Sharma, S. , Lohgaonkar, S. (2010). Simulation of agent behavior in a goal _nding application, in Proc. IEEE SoutheastCon (SoutheastCon), Concord, NC, 8 (2): 424-427.
  • Sheeba, A. , Jayaparvathy, R. (2019). Performance modeling of an intelligent emergency evacuation system in buildings on accidental fire occurrence. Safety Science. 74 (85): 196–205.
  • Shuchao, C. , Jialong, Q. Xiaolian, L. & Jie, Ni. (2020). Evacuation simulation considering the heterogeneity of pedestrian under terrorist attacks. International Journal of Disaster Risk Reduction, 79 (6): 56-69.
  • Slaughter, R. , (1993). future concepts. future, 3 (24): 289-314.
  • Stamatopoulou, I. , Sakellariou, I. (2012). agent-based behavior and simulation of crowd behavior in emergency evacuation. In2012 IEEE 24th International Conference on Tools with Artificial.
  • Wang, F. , Xu, X. (2021). Simulation Research on Fire Evacuation. Journal of Applied Mathematics, 1 (2): 122–130.
  • Xiangxia , Yanghui,   Hu. (2022). Simulation of building evacuation with different ratios of the elderly considering the influence of obstacle position. Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 604 (7): 87-103.
  • Xiaoxia, Y. , Rui, Z.  &   Yongxing,  L. (2022). Passenger Evacuation Path Planning in Subway Station Under Multiple Fires Based on Multiobjective Robust Optimization. IEEE Transactions on Intelligent Transportation Systems, 23 (6): 96-109.
  • Yi, W., Özdamar, W. (2018). A dynamic logistics coordination model for evacuation. European journal of operational research, 7 (8): 1177-1193.
  • Zali, N., F, Atrian. (2016). The development of regional tourism development scenarios based. Journal of Spatial managemen, 9 (8): 107-131.
  • Zhang, J., Song, W. (2008). Experiment and multi-grid modeling of evacuation. Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 387 (23): 5901-5909.
  • Zhu, K., Yang, Y & Shi, Q. (2016). Study on evacuation of pedestrians from a room with multi-obstacles considering the effect of aisles. Simulation Modelling Practice and Theory, 7 (8): 31- 69.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار