سناریوهای پیش‌روی شاخص‌های راهبردی توسعه فناوری اطلاعات مکانی در حوزه دفاعی با رویکرد پویایی سیستم

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

2 استادیار گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

3 استادیار گروه آینده‌پژوهی، دانشکده مدیریت، علم و فناوری، دانشگاه امیرکبیر

چکیده

امروزه فناوری اطلاعات مکانی به یکی از مهمترین ابزارهای پشتیانی تصمیم­گیری، برنامه­ریزی، سازماندهی، فرماندهی و کنترل در بسیاری از حوزه­های عمرانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و نظامی تبدیل شده است. سیر تحول و تکامل بهره­گیری از اطلاعات مکانی پس از سیستم­های اطلاعات مکانی (GIS)، فن­آوری زیرساخت داده­های مکانی (SDI) را بوجود آورده است. SDI مجموعه­ای پایه­ای از فن­آوری­ها، سیاست­گذاری­ها و ترتیبات سازمانی می­باشد که دسترسی بهینه به داده‌های مکانی را هماهنگ می‌سازد. توسعه SDI یکی از معیارهای ارزیابی توسعه کشورها محسوب می­شود. تحقیق حاضر با هدف تدوین سناریوهای پیش­روی شاخص‌های راهبردی توسعه SDI دفاعی در آینده میان­مدت با استفاده از روش پویایی سیستم شکل گرفته است. بدین منظور با استفاده از مطالعه سوابق و نظر خبرگان، تعداد سه شاخص به­عنوان شاخص­های راهبردی توسعه SDI دفاعی و موتورهای رشد سیستم تعیین و متغیرهای کلیدی تأثیرگذار در روند رشد هر یک از آنها شناسایی گردید. در ادامه با تدوین فرضیه دینامیکی و ترسیم نمودار حالت- جریان در محیط نرم­افزار Vensim،  سناریوهای پیش­روی هر یک از موتورهای رشد در ده سال آینده شبیه­سازی گردید. مدل­­های حاصل با  پیش‌بینی رفتار هر یک از شاخص­ها در شرایط مختلف، ما را در برنامه­ریزی راهبردی به­منظور دستیابی به یک SDI کارا یاری می­نماید. نتایج حاصل از تحلیل عملکرد مدل­ها نشان می­دهد که اولویت سیاست­گذاری و برنامه‌ریزی به­ترتیب با شاخص امنیت داده­ها، مشارکت بخش­ها و استانداردسازی داده­ها می­باشد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Strategic Indicators Scenario Planning of the Geospatial Technology Development in the Defense Field Using by System Dynamic technique

نویسندگان [English]

  • Saeid Madadi 1
  • Ara Toomanian 2
  • Amirnaser Akhavan 3
1 Ms.c in GIS of Tehran University
2 Assistant Prof. in Tehran University
3 Assistant Prof. in Amirkaber University
چکیده [English]

A spatial data infrastructure (SDI) is the technology, policies, standards and related activities necessary to acquire, distribute, use and preserve spatial data. An SDI is a coordinated series of agreements on technology standards, institutional arrangements, and policies that enable the discovery and use of geospatial information by users and for purposes other than those it was created for. Modeling and simulation can facilitate the development of SDI system in different level. This study aims to model the development of local SDI in defensive organization using the system dynamics technique. In this regard, the spatial data management parameters were identified and then three indicators; data security, spatial data standardization and participation units were determined. The indicators were simulated by Vensim software and model validation tests were done using by three categories of model Validation: Structural, structural-oriented behavior and behavior pattern tests. These models can be analyzing the system behavior in different conditions. The results show that the priority of the indicators for planning and policy-making are data security, participation units and then defensive spatial data standardization. At the end the important scenarios for each index and strategies to improve them were presented in the defensive organization in the medium term future.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Spatial Data Infrastructure (SDI)
  • System dynamic
  • Modeling
  • Spatial data
  • استرمن، جان.د. (1388). پویاشناسی کسب و کار تفکر سیستمی و مدل­سازی برای جهانی پیچیده، ترجمه کورش برارپور؛ پریسا موسوی؛ بنفشه بهزاد؛ مرضیه امامی؛ لاله رضایی عدل؛ حسن فغانی، تهران: انتشارات سمت.
  • بیشاپ، پیترسی. و هاینر، اندی. (1396). آموزش درباره آینده، ترجمه مسعود، منزوی، تهران: انتشارات مرکز آینده­پژوهی علوم و فناوری دفاعی، موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
  • جلالی نسب، عبداله. و رئوفیان، محمود. (1390). نقش GIS در راستای بهره وری C4I در امور دفاعی، پنجمین کنفرانس ملی فرماندهی و کنترل ایران، دانشگاه تهران.
  • حاجی­زاده، ابراهیم. و اصغری، محمد. (1390). روش­ها و تحلیل­های آماری با نگاه به روش تحقیق در علوم زیستی  و بهداشتی، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
  • رجبی­فرد، عباس. (1393). مباحث نوین در توانمندی­سازی جامعه با زیرساخت داده­های مکانی و مدیریت زمین، تهران: انتشارات سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران.
  • شهیدی­نژاد، محمدجواد. آل­شیخ، علی­اصغر. وکلانتری، علی. (1394). ارزیابی زیرساخت داده­های مکانی با استفاده از BSC، نشریه­ی علمی ­تحقیقی علوم و فنون نقشه برداری، 5 (3).
  • طیبی، جواد.کاظمی، سیدمحمدرضا. و هداوندی، اسماعیل. (1396). آینده­پژوهی در سیستم­های دفاعی با استفاده از رویکردی مبتنی بر برنامه­ریزی ریاضی به­منظور مکان­یابی تسهیلات درمانی و تقسیم­بندی مناطق، فصلنامه آینده­پژوهی دفاعی، 3 (9).
  • عبدالمجیدی، احسان. و منصوریان، علی. (1390). مدل­سازی توسعه زیرساخت داده­های مکانی با استفاده از سیستم داینامیک، پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشکده نقشه­برداری، دانشگاه خواجه­نصرالدین­طوسی، تهران.
  • کلانتری­اسکویی، علی. مدیری، مهدی. آل­شیخ، علی­اصغر. و حسنوی، رضا. (1395). ارزیابی زیرساخت اطلاعات مکانی ملی بر اساس مدل آمادگی SDI، فصلنامه علمی- تحقیقی اطلاعات جغرافیایی، 25 (99).
  • مدیری، مهدی. آقاطاهر، رضا. ززولی، محمد فلاح. و جعفری، محسن. (1392). اهمیت جایگاه سیستم اطلاعات مکانی در فرماندهی و کنترل (C4I)، فصلنامه تحقیقی اطلاعات جغرافیایی، شماره86.
  • هومن، حیدرعلی. (1388). راهنمای تدوین پایان­نامه تحصیلی، تهران: انتشارات پیک­فرهنگ.
    • Abdolmajidi, E. Harrie, L. & Mansourian, A. (2016). The stock-flow model of spatial data infrastructure development refined by fuzzy logic, Springerplus,V.5.
    • Crompvoets, J. (2006). National spatial data clearinghouses: worldwide development and impact, Thesis (PhD), Wageningen University.
    • Daglous, N. (2009). Spatial Data Infrastructures: The SDI Cookbook, GSDI.
    • Dudley, R. & Soderquist, C. (2000). A simple example of how system dynamics modeling can clarify and improve discussion and modification of model structure the 129th Annual Meeting of the American Fisheries Society, 29 August-2 September 1999, Charlotte, North Carolina.
    • Grus, L., Crompvoets, J. & Bregt, A. (2006). Defining National Spatial Data Infrastructures as Complex Adaptive Systems. GSDI-9 Conference Proceedings, 6-November 2006, Santiago, Chile.
    • Kalantari, A. Oskouei, M. Modiri, A. Alesheikh, R. & Nekooie, M.A. (2018). An analysis of the national spatial data infrastructure of Iran, Survey Review, Taylor & Francis (https://doi.org/10.1080/00396265.2017.1420586).
    • Mansourian, A. Lubida, A. Pilesjo, P. Abdolmajidi, E. & LASSI, M. (2015). SDI planning using the system dynamics technique within a community of practice: lessons earnt from Tanzania, GIS Center, Department of Physical Geography and Ecosystem Science, Lund University, Sölvegatan 12, 22362.
    • Parida1.P. K. & Tripathi. S. (2018). Odisha Spatial Data Infrastructure (OSDI) – Its Data Model, Meta Data and Sharing Policy, ISPRS Annals of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, Volume IV-5.
    • Rajabifard, A. (2008). Spatial Data Infrastructure for a Spatially Enabled Government and Society, Space for Geo-Information (RGI), Wageningen University, Wageningen, pp.11-22.
    • Willem, M.S. (2011). Developing Spatial Data Infrastructures for use in the Military, a dissertation of master, Department of Environment & Geographic Science, The Manchester Metropolitan University.
    • Williamson, I., Grant, D., & Rajabifard, A. (2009). Land administration and Spatial Data Infrastructures. FIG Working Week 2009 and GSDI-8.