الگوی ارزیابی تهدیدات هوشمند آینده به روش تحلیل کالبدی تهدید

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشکده مدیریت، علم و فناوری دانشگاه صنعتی امیرکبیر

2 استاد دانشکده مدیریت، علم و فناوری دانشگاه صنعتی امیرکبیر

چکیده

تهدیدات معاصر بسیار متفاوت از گونه‌های سنتی آن بوده و صرف اتکاء به نظریات و الگوهای «تحلیلی- برآوردی» سنتی دیگر جوابگوی ارزیابی تهدیدات نوین نیست. متناسب با تحول رخ داده در ماهیت، ابعاد و روش‌های عملیاتی شدن تهدیدات، لازم است چارچوب‌های تحلیلی و الگو­های ارزیابی پیشرفته‌‌تری در حوزه تهدیدات طراحی و عرضه شود. این پژوهش که  در بحث ارزیابی تهدیدات، افق‌های تازه پیش‌روی را مورد توجه قرار داده و در نخستین گام، «مطالعات آینده­ نگرانه» را با عطف توجه به مطالعات دفاعی-امنیتی و ملاحظات مربوط به «تهدید‌شناسی» در دستور کار خود قرار داده است که ماحصل آن ارائه الگویی با عنوان "روش تحلیل کالبدی تهدید" است که با استفاده از روش شاخص ­سازی کیوی/کامپنهود، در قالب سه بُعد (سخت، نیمه­سخت و نرم)، 4مولفه­ (رهیافتی، رفتاری، ساختاری و ابزاری)، 8 شاخص کلان (نوع تهدید، اندازه تهدید، گستره تهدید، زمان تهدید، عمق تهدید، تکرار تهدید، دامنه تهدید و مکان تهدید)، 24 شاخص پایه و 120 زیرشاخص مرتبط، شدت تهدیدات هوشمند را مورد ارزیابی کمّی و کیفی قرار می ­دهد. به لحاظ روش ­شناسی این پژوهش با رویکردی هنجاری و روش­ آمیخته صورت گرفته است. ابزار گردآوری دانش‌های صریح، مکتوبات و وب­کاوی بوده و ابزار گردآوری دانش‌های ضمنی پرسش­نامه ­های توزیعی می‌باشد. جهت صحه­گذاری و راستی­ آزمایی داده ­ها از ابزار مصاحبه، مذاکره با خبرگان و بررسی روایی (اعتبار) و پایایی (قابلیت اعتماد) پرسش­نامه به منظور اطمینان از منطبق بودن سوالات پرسش­نامه با اهداف تحقیق و قابلیت تکرارپذیری آن استفاده شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Presenting a model for assessment of future smart threats

نویسندگان [English]

  • Zakaria Kazempour 1
  • Mohsen Bahrami 2
1 Ph.D. Student in Futures Studies, Department of Management, Science and Technology, AmirKabir University of Technology
2 Professor in AmirKabir University of Technology
چکیده [English]

Contemporary threats significantly differ from traditional ones. It is no longer enough to rely on traditional “analytical-estimation” theories and models for the assessment of new threats. Proportional to the transformations which took place in the nature, dimensions, and methods of the operationalization of threats it is necessary to design and offer more advanced analytical frameworks and assessment models in the area of threats. The present research is one of the first attempts to respond to this need. In this research, “futures studies" were performed in the field of defense-security and issues related to “threat identification” which resulted in the presentation of a model titled “threat dissection analysis”. This method performs a quantitative and qualitative assessment of the intensity of smart threats via Raymond Quivy – Luc Van Campenhoudt’s indexing method in form of three dimensions (hard, semi-hard and soft) four factors (approaching, behavioral, structural and implemental), eight major indices (type of threat, size of threat, extent of threat, time of threat, depth of threat, repetition of threat, domain of threat and location of threat), 24 basic indices and 120 relative sub-indices. This study employed a normative approach with a mixed methods research design. The tools utilized to collect explicit knowledge included documentary research and web mining. The tools used to collect implicit knowledge were distributed questionnaires. To verify and validate the data, interviews, expert opinion, and validity (credibility) and reliability (confidence) assessment of the questionnaires were employed to make sure that the questionnaire’s questions match the research objectives and ensure its repeatability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Threat
  • threat assessment
  • smart threats
  • modeling
  • futures studies
  • آرمیتاژ، ریچارد. و  نای، جوزف. (1392). درباره قدرت هوشمند: آمریکای هوشمندتر و امن­تر، (گزارش مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی)، ترجمه پیمان اسماعیلیان، تهران: انتشارات مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی.
  • آشنا، حسام‌الدین. (1388). درآمدی بر قدرت هوشمند، تهران: انتشارات مرکز آینده­پژوهی علوم و فناوری دفاعی.
  • افتخاری، اصغر. (1385). کالبدشکافی تهدید، تهران: انتشارات دانشگاه امام حسین (ع).
  • افتخاری، اصغر. (1390). برآورد تهدید؛ رویکری نظام واره، تهران: انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی.
  • افتخاری، اصغر. و نصری، قدیر. (1383). روش و نظریه در امنیت، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  • باری، بوزان. (1378). مردم، دولت­ها و هراس، تهران: ترجمه و نشر پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  • بهرامی، محسن. (1374). فنّاوری‌های آینده؛ شناسایی و پیش­بینی، تهران: انتشارات خضرا.
  • بهرامی، محسن. (1394). روش­های آینده­نگاری تکنولوژی، تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر، پژوهشکده مطالعات آینده.
  • بهرامی، محسن. و همکاران. (1394). چالش­های جهانی، وضعیت آینده، فرصت­ها و راهبردها،  تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر، پژوهشکده مطالعات آینده.
  • بهرامی، محسن. و همکاران. (1394). نوآوری برای آینده، تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر، پژوهشکده مطالعات آینده.
  • پاپر، رافائل. (1389). روش‌های آینده‌پژوهی چطور انتخاب می‌شوند، ترجمه: سعید منزوی، تهران: انتشارات مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی.
  • جمشیدیان، هادی. (1397). مقاله شاخص‌های محیط­شناسی امنیت بین­المللی، اولین کنفرانس بین­المللی امنیت، پیشرفت و توسعه پایدار.
  • حسنلو، خسرو. (1393) تدوین نظریه­ دفاع هوشمند در نظام دفاعی ج.ا.ایران، رساله دکترا، دانشکده امنیت دانشگاه عالی دفاع ملی.
  • حسنلو، خسرو. (1395). نظریه دفاع هوشمند در سپهر اندیشه­های دفاعی، فصلنامه مطالعات دفاعی-استراتژیک، شماره 63
  • خلیلی شورینی، سیاوش. (1388). روش تحقیق پیشرفته، چاپ ششم، تهران.
  • دانیالی، سیاوش. (1389). امریکا، نظریه قدرت هوشمند و الگوهای ناموفق، ماهنامه اطلاعات راهبردی، 8 (83).
  • راسموسن، آندریاس فوگ. (1390). قابلیت دفاع هوشمند در امنیت آفرینی، هماهنگی و انسجام بیشتر با منابعی دیگر، ترجمه خسرو حسنلو.
  • ره­پیک، سیامک. (1388). تهدیدات قدرت ملی، مظاهر و نشانگان، تهران: انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی.
  • عبداله خانی،  علی. (1386). تهدیدات امنیت ملی: شناخت و روش، تهران: انتشارات موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین­المللی ابرار معاصر.
  • عبداله­خانی، علی. (1389). نظریه­های امنیت، تهران: انتشارات موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین­المللی ابرار معاصر.
  • عسگری، محمود. (1389). رویکردی انتقادی به نظریه‌ قدرت نرم، فصلنامه راهبرد دفاعی، 8 (28).
  • کلاهچیان، محمود. (1387). طراحی الگوی مناسب کاربرد منابع قدرت نرم در تأمین امنیت ملی ج.ا.ایران، استاد راهنما: ره­پیک، سیامک، رساله دکترا، دانشکده امنیت دانشگاه عالی دفاع ملی.
  • گومپرت، دیوید سی. و آروینگ لاکو، جاستین پرکینز. (1392). جنگ هوشمند، ترجمه کریم صارمی و مسعود منزوی، تهران: انتشارات مرکز آینده­پژوهی علوم و فناوری دفاعی.
  • مرادیان، محسن. (1388). تهدید و امنیت، تهران: انتشارات شهید صیاد شیرازی.
  • مرادیان، محسن. (1389). مبانی نظری امنیت، تهران: انتشارات دانشکده علوم و فنون فارابی.
  • منزوی، مسعود. (1391). اندازه­گیری قدرت ملی، ترجمه و تدوین، تهران: انتشارات مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی.
  • نای، جوزف. (2013). رهبران سیاسی: قدرت سخت، نرم و هوشمند.
  • نائینی، علی محمد. (1389). بررسی تطبیقی تهدیدهای سه­گانه سخت، نیمه سخت، نرم، فصلنامه راهبرد دفاعی، 8 (30).
  • یزدان فام، محمود. (1390). آینده‌شناسی و برآورد محیط راهبردی: لازمه تصمیم‌گیری بهتر در امنیت ملی،  فصلنامه سیاست دفاعی، دوره 14.
    • Buzan, B. & Waever, O. (2003). Regins & power: The Structure of International Security, Cambridge, C.U.P.
    • Calin, T. & Smart poweroxford, B. (2008). (CSP) Commission on smart power.
    • Deudncy, D. (1990). The Case aginst Living enviromental/degration and National Security, Milleniu, p 465.
    • Durch, W. J. (1999). Searching for National Security: Threat and Response in the Age of Vulnerability, The Stimson Center. Report 30.
    • Ernest J. & Wilson, L. (2008). The ANNALS of American Acdemy of Political and Social Scince, Hard Power, Soft Power, Smart Power, http://ann.sagepub.com.
    • Jerome C. Glenn, E.F. & the Millennium Project Team. (2016). State of the Future.
    • Joseph S. & Nye, J. (2011). The Future of Power.
    • Joseph, S. N. (2002). The information revolution and American soft power, Asia pasific review, 9 (1).
    • Joseph, S. N. (2004). Soft Power: The Means to Success in World Politics, New York: Public Affairs.
    • JSOU Report. (2013). Smart Power and U.S. National Strategy, Joint Special Operations University, JSOU Report 13-3, The JSOU Press, MacDill Air Force Base, Florida.
    • Lukes, S. (1986). The Third Dimension of power, Washington, Brookings Institution.
    • Maya, K. (2013). American Smart Power Strategies: redefining leadership in a post-American world, under the direction of: Maud Quessard-Salvaing.
    • Michael, B. (1996). The International Diemmmensions of International Canflict, Cambridge, Massachusetts & Londan, The MIT Press.
    • Mohammad, A. (2012). Difining Security: a subaltern realist perspectiv, in Keith & M.William, critical Security; Concepts & Cases, Londan, UCL Press, p125.
    • Naomi, R. (1997). Competitive Intelligence: An External Threat and an Internal Requirement, available at: www.pro-tecdata.com.
    • Nossel, S. (2004). Smart Power, Foreign Affairs, 83 (2).
    •  Pallaver, M. (2011). Power and Its Forms: Hard, Soft, Smart, (A thesis submitted to the Department of International Relations of the London School of Economics for the degree of Master of Philosophy. London.
    • Patton, Q. M. (1997). Utilization Focused Evaluation: The New Century Text (3rd Ed), London, Sage Publications.
    • Richard, L, Armitage, N. & Joseph, S. (2007). A smarter, more secure America, Csis Commission on Smart Power.
    • Thomas, L. Pangale, S. & Peter Ahrensdorf, J. (1999). Justic Among Nations: On The Moral Basis of Power & Peace, University of Kansas, chps 1-1.
    • Ulman, R. (1983). Redefing Security, International Security, 8 (1).
    • Vidalis, S. Blyth, A. (2001). Understanding and Development Methodology, School of Computing, University of Glamorgan.
    • Waever, O. (1998). Securitization & Desecuritization in On Security, Edited by: Ronnine D. Lipschutz, New York: Kolubia University Press, chp 3.
    • Walt, S. M. (1994). Aliance Formation and Balance of World Power, Micheal E.Brown, Eds, in perils of Anarchy: Conteporary Realis and International security, Londan. MIT Press.
    • Wendell, B. (2003). Foundation of Futures Studies (History, Purposes and Knowledge), Transaction Publishers.