شناسایی و تبیین عوامل و پیشرانهای مؤثر بر روابط ایران و شورای همکاری خلیج فارس درافق ده ساله با بهره‌گیری از روش میک مک

نویسندگان

1 دانشگاه گیلان

2 دانشگاه خوارزمی تهران

3 دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه گیلان

4 دانشگاه شاهد

چکیده

 خلیج فارس از جمله مناطق جغرافیایی با ویژگی‌های ممتاز در جهان است و از قرن‌ها پیش بطور پیوسته مورد توجه دولت‌ها بوده، بنابراین همواره در معرض رقابت‌ها و کشمکش می‌باشد، این منطقه در برگیرنده کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به علاوه ایران و عراق است که روابط میان ایران و کشورهای جنوبی خلیج فارس از جهات مختلف مورد اهمیت است. در این راستا پژوهش حاضر با استفاده از روش آینده‌پژوهی، یعنی تحلیل اثرات متقاطع، ابتدا داده‌های اولیه تحقیق با استفاده از مصاحبه‌های نیمه‌باز با تعداد 20 نفر ازکارشناسان و متخصصین موضوع جمع‌آوری و با استفاده از نرم افزار میک‌مک تجزیه و تحلیل شده‌اند. در نهایت نتایج حاصله از بکارگیری روش تحلیل تأثیرات متقاطع حاکی از آن بود که 5 عامل کلیدی؛ نگرش حاکمان و دولتمردان ایران و کشورهای عضو شورای‌همکاری خلیج فارس به یکدیگر، افزایش مسابقه تسلیحاتی و نظامی کشورهای عضو شورا (ناتوی عربی) و ایران با هدف هژمون شدن در منطقه، القاء و هراس از تئوری هلال شیعی و صدورانقلاب ج.ا.ا با هدف مقابله با ایران و تفاوتهای هویتی، تأثیر آینده بحرین، سوریه، عراق، یمن و... بر روابط فی‌مابین ایران و کشورهای عضو شورا و برنامه هسته‌ای ایران و آینده برجام، از میان عوامل 60 گانه اولیه شناسایی شد. این پیشرانها به عنوان عوامل پایه در برنامه ریزی‌های راهبردی می‌تواند مورد استفاده قرارگیرند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Recognition and Explanation of Effective Factors and Propulsions on Iran and Persian Gulf Cooperation Council (PGCC) Relations in Next Ten Years Overlook by Utilizing MICMAC Method

نویسندگان [English]

  • Vahid RanjbarHeydari 1
  • Arsalan Gorbani 2
  • Reza Simbar 3
  • Ebrahim Hajiani 4
1 Guilan University
2
3
4
چکیده [English]

 Persian Gulf is one of the most geological areas in the world with outstanding characteristics that was constantly in consideration of so many states for centuries. So, Persian Gulf has always been faced with competitions and conflicts of states. This area involves state parties of the PGCC, including Iran and Iraq, that Iran’s relations with southern countries of Persian Gulf is important from several aspects. In this regard, by utilizing futures study, first, initial data was collected by semi-open review with twenty experts in this subject and was analyzed by Micmac software. Finally, the conclusion of utilizing intersecting effects analysis was the recognition of five key factors among sixty initial recognized factors. These five factors include: the attitudes of authorities and governments of Iran and state parties of the PGCC with each other; proliferation of military competitions between state parties of the council (Arabian NATO Plan) and Iran with the aim of being hegemony in Persian Gulf area; inspiring fear of Shiite-Arc and issuance of Islamic Revolution of Iran to be against Iran and identity differences; the effects of the future of Bahrain, Syria, Iraq, Yemen and Lebanon on relations between Iran and state parties of the PGCC; and, Iran’s Atomic Program and the future of  BARJAM (Joint Comprehensive Plan of Action: JCPOA). These factors can be used as main factors in Scenario in future study.

مراجع

  • منابع:

    •  الوندکوهی، امید، (1379). بررسی زمینه‌های همگرایی و واگرایی بین ایران و شورای همکاری خلیج فارس، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز
    • حاجیانی، ابراهیم، (1391). مبانی، اصول و روش‌های آینده‌پژوهی، ناشر: دانشگاه امام صادق (ع)
    • حاجیانی، ابراهیم، (1390). معیارهای ارزیابی روش‌شناختی تکنیک‌های مطالعات آینده، فصلنامه راهبرد، شماره 59، تابستان
    • دهستانی، افسانه، (1392). آینده پژوهی جایگاه منطقه‌ای ایران در قبال تحولات اخیر خاورمیانه بعد از 2010، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران
    • زالی، نادر، (1391). آینده نگاری راهبردی در برنامه ریزی و توسعه منطقه‌ای، نشر پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران
    • سیف زاده، حسین، (1390). اصول روابط بین‌الملل، چاپ هفتم، انتشارات: سمت
    • سیمبر، رضا، (1388). ایران و منطقه‌گرایی در آسیای جنوب غربی: راهبردها و راهکارها در سیاست خارجی ایران، دو فصلنامه تخصصی پژوهش سیاست نظری، شماره پنجم، زمستان و بهار
    • صادقی، هادی و نقدی عشرت آباد، (1393). روابط ایران و دژ منطقه‌ای شورای همکاری خلیج فارس، فصلنامه سیاست جهانی، دورة سوم، شماره چهارم، زمستان
    • قوام، سیدعبدالعلی، (1390). روابط بین‌الملل، نظریه‌ها و رویکردها، چاپ پنجم، انتشارات: سمت
    • مشیرزاده، حمیرا، (1390). تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل، چاپ ششم، انتشارات: سمت
    • مینائی، حسین، حاجیانی، ابراهیم، دهقان، حسین، جعفرزاده، فروزنده، (1395). تعیین پیشرانهای اصلی دیپلماسی دفاعی ج.ا.ایران در سطوح منطقه‌ای و بین‌الملل، مجله آینده‌پژوهی دفاعی، سال اول، شماره 1، تابستان
    • واعظی، محمود، (1388). سخن سردبیر پژوهشنامه ایران و اعراب، پژوهشکده تحقیقات استراتژیک، شماره 21
    • هابدن، استفن، زنگنه، جمشید، (1375). روابط بین‌الملل و جامعه شناسی تاریخی، انتشارات: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، تهران
    • هومن، حیدرعلی، (1388). راهنمای عملی تدوین پایان نامه تحصیلی، ناشر: پیک فرهنگ، تهران
      • Asan, seyda serdar, Umut asan, (2007).Qualitative cross-impact analysis with time consideration, Technological forecasting and social change, vol74
      • Bell,Wendell, (2003).Foundation of Futures Studies: History, Purposes, and Knowledge (Human Science for New Era), London: Transaction Publishers.
      • Dator, James (ed), (2002). Futures Studies in Higher education: Advancing Futures, Wesport CT: Praeger.
      • Dugulin,Riccardo, (2010).A Neighborhood Policy for the Gulf Cooperation Council. Gulf Research Center.
      • Godet, A. J. Meunier, M. F. Roubelat, F, (2003). Structural analysis with the MICMAC method & actors' strategy with MACTOR method, AC/UNU Millennium Project: Futures Research Methodology-V2.0, AC/UNU, Washington, DC
      • Godet, M. (2001).“Manuel de prospective stratégique, Tome 2”. Dunod - Godet, M. “Creating Futures Scenario Planning as a strategic Management Tool”. Economica
      • Godet, Michel, (2006).Creating Futures: Scenario Planning as a Strategic Management Tool, France, Economica publish
      • Gordon, Theodore; Rochberg, Richard; Enzer, Selwyn, (2008)."Research on Cross Impact Techniques with Selected Problems in Economics, Political Science and Technology Assessment," Institute for the Future
      • Habibi,Nader, (2010).The Impact of Sanctions on Iran-GCC Economic Relations. November, No. 45, the Crown Center for Middle East Studies or Brandeis University.
      • Inayatullah S, (2008). “Six pillars: futures thinking for transforming”, Foresight Journal, Vol. 10 No. 1, pp. 4-21, Emerald Group Publishing Limited
      • Jahner,Ariel(2012).SAUDI ARABIA AND IRAN:The Struggle for Power and Influence in the Gulf. VOLUME XX, NUMBER 3, SPRING,INTERNATIONAL AFFAIRS REVIEW
      • Lombardo, Thomas The Evolution of Future Consciousness: The Nature and Historical

    Development of the Human Capacity to Think about the Future. Bloomington, IN: AuthorHouse, 2006, Chapter One; Lombardo, Tom “Evolving Future Consciousness”, World Future Society Pre-Conference Workshop, 2007, 2008, 2009; Lombardo, Tom “Consciousness of the Future and the Future of Consciousness” Institute of Applied Neuro-Linguistics, Rio de Janeiro and Belo Horizonte, Brazil, July, 2010

    • MICMAC method is created by Michel Godet and developed within LIPSOR - Godet, M. “Manuel de prospective stratégique, Tome 2”. Dunod 2001 - Godet, M. “Creating Futures Scenario Planning as a strategic Management Tool”. Economica
    • Popper, R. Keenan, M. and Butter, M. (2005), Mapping Foresight in Europe and other Regions of the World: The EFMN Annual Mapping Report 2005, report prepiued by PREST- NO to the European Commissions DG Research, Manchester, UK: The University of Manchester.

    Raza,Fatima (2016). “Tensions in Iran-Saudi Relations and Future Prospects”. October 06, INSTITUTE OF STRATEGIC STUDIES

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار